კონკურენციის პოლიტიკის ეფექტიანი აღსრულების გავლენა ძირითად მაკროეკონომიკურ მაჩვენებლებზე

Abstract

Despite having the up to 30 years of history, the Georgian Competition Policy was reimplemented and brought back on the economic policy agenda in 2014. Considering the gap in enforcement between 2005 and 2014 the renewed agenda has gained more importance and the need for broad academic support and research has been established. The presented master’s thesis is also a part of this academic processes. The work concerns with the impact of effective enforcement of competition policy on the main macroeconomic indicators. In this context it defines the effective enfocement and its’ components for measurement of the effectiveness of enforcement. On the other hand the work identifies main macroeconomic indicators which may be theoretically considered as relevant in the context of competition policy. Along with theoretical analysis of the impact, the research was conducted based on empirical data of 5 transitional and fast developing economies (including Georgia) for the period between 2006 and 2018. The primary goal of the research was to analyse the issue of the existence of any impact between competition policy enforcement and selected macroeconomic indicators, but leaves the exact quantitative evaluation of the impact as a topic for the future deep econometrical analysis. Within the research framework the new variable (CPE index) was created for the measurement of the effectiveness of the competition policy. Summing up, the presented thesis gives answers on the stressed problem as it was possible in the M.Sc. research framework, creating justified academic opinion on the matters of actual discussion on the need and feasibility of the competition polici on the national or international level.

კონკურენციის პოლიტიკა, რომელსაც საქართველოში თითქმის 30 წლიანი ისტორია აქვს, 2014 წელს პრაქტიკულად ხელახლა იქნა იმპლემენტირებული ეკონომიკური პოლიტიკის დღის წესრიგში. იმ წყვეტის გათვალისწინებით, რომელიც ქვეყანას ამ მიმართულებით აღსრულების ეფექტიანობაში ჰქონდა 2005-2014 წლებში, 2014 წელს განხორციელებულმა რეფორმებმა ერთი მხრივ განსაკუთრებული მნიშვნელობა შეიძინა, მეორე მხრივ კი ამ პროცესების აკადემიური ანალიზის მძაფრი საჭიროება გააჩინა. წინამდებარე ნაშრომიც ამ აკადემიური პროცესების ნაწილად მოიაზრება. ნაშრომში განხილულია კონკურენციის პოლიტიკის ეფექტიანი აღსრულების გავლენა ძირითად მაკროეკონომიკურ მაჩვენებლებზე. ამ კონტექსტში გაანალიზებულია კონკურენციის პოლიტიკის ეფექტიანი აღსრულებიც ცნება და მისი როგორც რაოდენობრივად გაზომვადი ცვლადის მდგენელები, იდენტიფიცირებულია ის მნიშვნელოვანი მაკროეკონომიკური პარამეტრები, რომლებზეც ამ ცვლადს თეორიულად შეუძლია გავლენის მოხდენა, ხოლო თეორიული ანალიზის საფუძველზე წარმოებულია პრაქტიკული დაკვირვება საქართველოსა და სხვა ოთხი გარდამავალი ან სწრაფად განვითარებადი ეკონომიკის 2006-2018 წლების რეალურ მონაცემებზე. ნაშრომის პირველად მიზანს წარმოადგენს ზემოთაღნიშნული გავლენის არსებობის საკითხის დადგენა, თუმცა გავლენის ხარისხის ზუსტ ანალიზს შემდგომი ფართო ეკონომეტრიკული კვლევების საგნად ტოვებს. ამავდროულად, კვლევის ფარგლებში შემუშავებულ იქნა ახალი ცვლადი, რომელიც კონკურენციის პოლიტიკის აღსრულების ეფექტიანობის საზომად შეიძლება იქნას გამოყენებული. საბოლოოდ ნაშრომი საშუალებას იძლევა, პასუხი გაეცეს დასმულ პრობლემას სამაგისტრო ნაშრომის ფორმატით შესაძლებელ ფაგლებში, რითაც ქმნის აკადემიურად დასაბუთებულ პოზიციას კონკურენციის პოლიტიკის საჭიროებისა და მიზნაშეწონილობის თაობაზე მიმდინარე დისკუსიისთვის ეროვნულ თუ საერთაშორისო დონეზე.