მოქალაქეთა ჩართულობა ადგილობრივი თვითმმართველობის ბიუჯეტირების პროცესში

Abstract

Master's thesis concerns the development of self-governments within the decentralization reform in Georgia, determining the essence and concept of citizens' involvement in the municipality budget, as well as review of models of citizen engagement in the budget process, describing different steps and approaches developed by specific self-governments, as required by samples, which can be used as a best practice example for other municipalities. In the process of working on the topic, the facts were clearly identified, which is a hindrance to the decentralization process. Citizens' engagement mechanism needs to be effective, as the management of the processes of the self-governance in the active regime, as well as through the citizens, encouraging a sense of high public liability and motivation that is based on trust, quality and effective communication, which clearly requires the willingness of the recipients of the self-governments to implement new initiatives, as well as high skills and competence of ordinary specialists, in the different sectors of the society, the supporters' union around the idea and the mutual coordinated regime for common purpose. Besides there is one of the most important components in the research process playing a vital role in activating the processes which is information and awareness raising on self-governance issues. Clearly, citizens informed of their rights are more motivated to implement these rights in everyday life by engaging in the process of self-governance through various activities. The work also includes the involvement of citizens in specific models for a review of foreign countries in the implementation of self-government, local planning of budget and priorities in order, as compared with the mechanisms that operate at this stage in our country, and also those who have successfully performed abroad a number of countries. The purpose of the Master's Thesis is to present the local self-governance in Georgia, in particular the municipality's budgeting process, the level of involvement of the population with the current present. It is also necessary to identify the needs, which are necessary for the effective implementation of this mechanism. In addition, the municipalities are to be identified where the process of implementation of this model is planned or already in process. Among the municipalities, based on citizen involvement models, examples of best practices where the challenges and needs in this direction are identified to help effectively implement this mechanism.

სამაგისტრო ნაშრომი ეხება საქართველოში დეცენტრალიზაციის რეფორმის ფარგლებში, თვითმმართველობების განვითარებისთვის, მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტში მოქალაქეთა ჩართულობის არსის და კონცეფციის განსაზღვრებას, ასევე ბიუჯეტირების პროცესში მოქალაქეთა ჩართულობის მოდელების მიმოხილვას, სადაც აღწერილია კონკრეტული თვითმმართველობების მიერ შემუშავებული განსხვავებული მიდგომი და ნაბიჯები, საჭირო ნიმუშებით, რომელიც შესაძლოა გამოყენებული იქნას, როგორც საუკეთესო პრაქტიკის მაგალითად სხვა მუნიციპალიტეტებისთვის. თემაზე მუშაობის პროცესში, ნათლად გამოიკვეთა ფაქტორები, რაც დეცენტრალიზაციის პროცესის შემაფერხებელია. მოქალაქეთა ჩართულობის მექანიზმის ეფექტიანად ამოქმედება საჭიროებს, როგორც თვითმმართვლობის მხრიდან პროცესების აქტიურ რეჟიმში მმართვას, ისე მოქალაქეებში, მაღალი საზოგადოებრივი პასუხისმგებლობის გრძნობის გაღვივებას და მოტივაციის ამაღლებას, რომელიც დამყარებულია ნდობაზე, ხარისხიან და ეფექტურ კომუნიკაციაზე, რაც ცხადია მოითხოვს თვითმმართველობების გადაწვეტილებების მიმღები პირების მზაობას, ახალი ინიციატივების განხორციელების მიზნით. აგრეთვე რიგითი სპეციალისტების კომპეტენტურობასა და მაღალკვალიფიცურობას. საზოგადოების სხვადასხვა სექტორში, იდეის ირგვლივ მხარდამჭერთა გაერთიანებას და საერთო მიზნისთვის ურთიერთკოორდინირიებულ რეჟიმში მუშაობას. აქვე ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი კომპონენტი, რომელიც კვლევის პროცესში გამოიკვეთა და უდიდეს როლს ასრულებს ამ პროცესების გააქტიურებაში, არის ინფორიმირებულობა და საზოგადოების ცნობიერების ამაღლება თვითმმართველობის განხორციელების საკითხებზე. ცხადია, საკუთარ უფლებებზე ინფორმირებული მოქალაქე, მეტად მოტივირებულია, ყოველდღიურ ცხოვრებაში მოახდინოს ამ უფლებების რეალიზება, რომელიც გამოიხატება თვითმმართველობის განხორციელების პროცესში ჩართვით, სხვადასხვა აქტივობების საშუალებით. ნაშრომი ასევე მოიცავს საზღვარგარეთის ქვეყნების, თვითმმართველობის განხორციელებაში, მოქალაქეთა ჩართულობის კონკრეტული მოდელების მიმოხილვას, ადგილობრივი ბიუჯეტის დაგეგმვისა და პრიორიტეტების განსაზღვრის მიზნით, ვინაიდან შედარებული იქნას მექანიზმები, რომლებიც ამ ეტაპისთვის ფუნქციონირებს ჩვენს ქვეყანაში, და ასევე ისინი, რომლებიც წარმატებით ხორციელდება საზღვარგარეთის რიგ ქვეყნებში. სამაგისტრო ნაშრომის მიზანია წარმოჩინდეს საქართველოში ადგილობრივი თვითმმართველობის განხორციელებაში, კონკრეტულად კი მუნიციპალიტეტის ბიუჯეტირების პროცესში, მოსახლეობის ჩართულობის დონე, დღევანდელი მოცემულობით. ასევე გამოიკვეთოს ის საჭიროებები, რომლის მოგვარებაც, აუცილებელია აღნიშნული მექანიზმის ეფექტურად ამუშავებისთვის. გარდა ამისა, მოხდეს იმ მუნიციპალიტეტების გამოკვეთა, სადაც აღნიშნული მოდელის დანერგვის პროცესები დაგეგმილია ან უკვე პროცესშია. გამოვლინდეს მუნიციპალიტეტებს შორის, მოქალაქეთა ჩართულობის მოდელების საფუძველზე საუკეთესო პრაქტიკის მაგალითები, სადაც ასევე იდენტიფიცირდება ამ მიმართულებით არსებული გამოწვევები და საჭიროებები, რომელიც აღნიშნული მექანიზმის ეფექტურად განხორციელებას შეუწყობს ხელს.