იურისდიქციის ფარგლები ევროპული სამართლის მიხედვით

Abstract

Scientists of law and practical lawyers have not yet developed the unified opinion about ups and downs of various legal systems co-existence. Againsrt background of transnational approaches, jurisprudence evidently surpassed inner national frontiers. The difference existing between continental and English-American system of jurisprudence has been gradually vanishing. The English-American system of jurisprudence is not a pure precedent law system any more. On the other hand, judges of the continental Europe apply prejudices often. At present “cohabitation” of the legal systems is common. Legal pluralism is also frequent when various legal systems are aggregated within limits of a single jurisprudence. Historial and cultural origins of any country, political and social factors are sometimes of decisive importance for development of law. In this aspect Georgia is not exception, too. Harmonization of law has never been unusual for Georgia. Various legal flows on some or another stages of development influenced greatly upon a modern Georgian law eventually. The Western orbit chosen by our state presented new challenges to Georgian legal proceedings at our contemporaneity whereas agenda of its modernization is substantiated with relationships between Georgia and the European Union and alignment to European legal standards. “High Contractual Parties within limits of own jurisprudence ensure the rights and freedoms determined in clause I of this Convention”. The Convention “aims to protect specific and efficient rights, but not theoretical or illusive ones”.

სამართლის მეცნიერებსა თუ პრაქტიკოს იურისტებს შორის ჯერ კიდევ არ არის ერთიანი პოზიცია სხვადასხვა სამართლებრივი სისტემის თანაარსებობის ავკარგიანობის შესახებ. ტრანსნაციონალური მიდგომების ფონზე, იურისპრუდენცია მკვეთრად გასცდა შიდაეროვნულ საზღვრებს. სამართლის კონტინენტურ და ანგლოამერიკულ სისტემას შორის არსებული განსხვავებაც ნელ-ნელა ქრება. ანგლოამერიკული სამართალი უკვე აღარ არის წმინდა პრეცედენტული სამართლის სისტემა. თავის მხრივ, კონტინენტური ევროპის მოსამართლეები ხშირად იყენებენ პრეიუდიციებს. დღეს, სამართლებრივ სისტემათა „კოჰაბიტაცია“ არ არის უცხო მოვლენა. ხშირია სამართლებრივი პლურალიზმიც, როცა ერთი იურისდიქციის ფარგლებში თავს იყრის სხვადასხვა სამართლებრივი სისტემის ერთობლიობა. თითოეული ქვეყნის ისტორიულ-კულტურულ წიაღსვლებს, პოლიტიკურ თუ სოციალურ ფაქტორებს, ზოგჯერ გადამწყვეტი მნიშვნელობა აქვს მისი სამართლის განვითარებაზე. ამ მხრივ არც საქართველოა გამონაკლისი. მისთვის სამართლის ჰარმონიზაცია არასდროს ყოფილა უჩვეულო მოვლენა. განვითარების ცალკეულ ეტაპზე სხვადასხვა სამართლებრივმა დინებამ საბოლოოდ დიდი გავლენა იქონია თანამედროვე ქართულ სამართალზეც. ჩვენს თანადროულობაში, ქართული სამართალწარმოება ახალი გამოწვევების წინაშე დააყენა სახელმწიფოს მიერ არჩეულმა დასავლურმა ორბიტამ, რადგან ამჯერად მისი მოდერნიზაციის დღის წესრიგს საქართველოს ევროკავშირთან ურთიერთობა და ევროპის სამართლებრივ სტანდარტებთან დაახლოება განაპირობებს. „მაღალი ხელშემკვრელი მხარეები ყველასათვის თავიანთი იურისდიქციის ფარგლებში უზრუნველყოფენ ამ კონვენციის I კარში განსაზღვრულ უფლებებსა და თავისუფლებებს“. კონვენციაც სწორედ „მიზნად ისახავს დაიცვას არა თეორიული ან ილუზორული უფლებები, არამედ კონკრეტული და ეფექტიანი“.