ჯანმრთელობის ხელყოფით გამოწვეული მორალური ზიანის ანაზღაურება

Abstract

ჯანმრთელობის ხელყოფის შედეგად არაქონებრივი, იგივე მორალური ზიანის ანაზღაურების საკითხი სამართლებრივ ლიტერატურაში საკმაოდ დიდი ხანია, რაც აქტიური განხილვის საგანს წარმოადგენს. აღნიშნული განპირობებულია მასთან დაკავშირებული იურიდიული მიდგომების მიმართ ხშირი კრიტიკისა და ურთიერთდაპირისპირებული მოსაზრებების არსებობის გამო. მორალური ზიანის ანაზღაურება შესაძლებელია სხვადასხვა უფლების დარღვევით იყოს გამოწვეული, რომელთაგან საქართველოში არსებული სამართლებრივი ლიტერატურა იცნობს შემდეგ დარღვევებს: სიცოცხლისა და ჯანმრთელობის უფლების დარღვევა, პატივის, ღირსებისა და საქმიანი რეპუტაციის უფლების დარღვევა, თავისუფლებისა და პირადი ხელშეუხებლობის უფლებათა დარღვევა, პირადი საიდუმლოების უფლებათა დარღვევა. 1 საქართველოში ადამიანის ჯანმრთელობის დაცვა კონსტიტუციით გარანტირებული ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი ღირებულებაა. მისი სამოქალაქო დაცვის გზები კი საქართველოს სამოქალაქო კოდექსით არის განსაზღვრული. 2 სამაგისტრო ნაშრომში წარმოდგენილია არამატერიალური ზიანის ანაზღაურებასთან დაკავშირებით სამართლებრივ ლიტერატურაში წარმოდგენილი მოსაზრებები და განხილულია ის დამოკიდებულება, რომელიც მის მიმართ არსებობს. მორალური ზიანის ანაზღაურების საკითხის განსაზღვრისთვის და დეტალური შეფასებისთვის გონივრულია განხილული იყოს ფორმულირებები, რომლებიც რამდენიმე ასწლეული მანძილზე ყალიბდებოდა სხვადასხვა სამართლებრივი სისტემების დოქტრინაში. საყურადღებოა ის მიდგომები, რომლებიც მართალია საქართველოს კანონმდებლობით არ არის განსაზღვრული, თუმცა ემსახურება საერთო მიზანს - დაცული იქნას ჯანმრთელობის ხელყოფის შესაბამისად მოქალაქის არაქონებრივი უფლებები, რომლებიც შესაძლებელია გამოხატული იქნას ფინანასური ანაზღაურების სახით.