სახელმწიფოს როლი მსჯავრდებულის რესოციალიზაციის პროცესში

Abstract

,,დიადი ძიება ადამიანისათვის იმ დროიდან დაიწყო, როცა დაიბადა, შესაძლოა მრავალმა წელმა ჩაიარა მანამ, სანამ ამას მიხვდებოდა, სანამ ნათელი გახდებოდა, რომ იგი გამუდმებით ეძიებს იმას, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია ცხოვრებაში და რასაც ერთი კონკრეტული სახელიც კი არა აქვს. ინდივიდუმი ამ ძიებაში მარტო არა არის. მთელი კაცობრიობა მასთან ერთად ადგას ამ გზას.’’ სწორედ განვლილი გზისა და საერთო ცნობიერების საფუძველზე საზოგადოება განსაზღვრავს მისთვის მისაღებ ნორმებსა და ქცევის წესებს, რომლებსაც უნდა აკმაყოფილებდეს პიროვნება. ამერიკელი სოციოლოგის, ჰივარდ ბეკერის, მოსაზრების თანახმად, ,,ქმედებები თავისთავად არც კარგია და არც ცუდი. ნორმალურობა და დევიანტობა სხვა არაფერია, თუ არა სოციალურად განსაზღვრული თვისებები.’’ დანაშაული წარმოადგენს დელიქვენტურ ანუ ნორმიდან გადახრით ქცევას. დანაშაული, უპირველეს ყოვლისა, ადამიანის სოციალური ქცევის ფორმაა, რომელიც ხელს უშლის საზოგადოების ნორმალურ განვითარებას. დამნაშავეები არსებობდნენ კაცობრიობის განვითარების ყველა ეტაპზე, შესაბამისად, არსებობდა სასჯელებიც: თავისუფლების აღკვეთა, სხეულის ნაწილების მოკვეთა, ჩამოხრჩობა, ქონების ჩამორთმევა, მონად გაყიდვა და სხვა. შემდგომში სასჯელთა სახეებმა ჰუმანიზაცია განიცადა და ჩამოყალიბდა სასჯელთა თანამედროვე სისტემა. აღსანიშნავია, რომ საქართველოს თანამედროვე სისხლის სამართალში სასჯელის მიზნები განისაზღვრება სახელმწიფოს ფუნქციებითა და იმ ამოცანებით, რომლებიც დგას მის წინაშე დამნაშავეობასთან ბრძოლის საქმეში. სასჯელის მიზნის ცნება შეიძლება შემდეგნაირად განვმარტოთ: სასჯელის მიზანი არის ის საბოლოო შედეგი, რომლის მიღწევისაკენ მიისწრაფვის სახელმწიფო, თავის მიერ დადგენილი იძულებით ღონისძიებათა გამოყენების მეშვეობით.