ფოლკლორულ მასალასთან ვაჟა-ფშაველას მიმართების საკითხი

Abstract

The aim of this master’s thesis is to analyze the connection between folklore and Vazha-Pshavela. How does he approach folklore? Is he under its influence and uses it unaltered for his poetic work, or makes changes, transforms it and gives a new content. In the beginning the paper tells us about the importance of researching this issue. As it is pointed out, the materials of folklore is a reflection of a soul, worldview and ideology of a certain nation and the way an author approaches it shows his talent and instincts. Before we start talking about the main topic of this paper, we will discuss the importance of a relation of folklore and literature, during examining of which there will be pointed out several issues: what role did our national folklore played in creating out literature? In what way did the relation between writing and folkloric poetry develop? How do the folkloric elements enter in the works of artists? The last question is essential for our thesis. In this paper we discuss the approach of Vazha-Pshavela to folkloric materials: as we know, at first he gathered this kind of materials, and later he had enough of them to inspect and to process them creatively. In the first chapter “The matter of folkloric sources of Vazha-Pshavela’s works” we explore the folkloric sources of his literature, which he mentions himself in the letter “The criticism of B. Ip. Vartagava”, we also name the possible sources according to A. Shanidze’s book “Khevsurian Poetry”. There is also discussed the opinions of Vazha’s contemporary critics and researchers of later periods about the main issue of this thesis. To make correct and accurate conclusions we also mention wrong and sometimes even incompetent opinions. We give a separate chapter to a question of how Vazha processes folkloric materials, speak about the essential changes in them, about an artistic idea, which is the premise to get closer to the secret of Vazha’s creative work. In the third chapter we discuss the history of Vazha-pshavela’s poems to clarify that the poet always shows sings characteristic of individualistic creative work, no matter how close or far his poems are to folkloric materials.

სამაგისტრო ნაშრომი მიზანად ისახავს ფოლკლორულ მასალასთან ვაჟა-ფშაველას მიმართების გარკვევას. როგორ უდგება იგი ხალხურ ზეპირსიტყვიერებას - ექცევა მისი გავლენის ქვეშ და პირდაპირ იღებს თავისი პოეტური შემოქმედებისათვის, თუ შეაქვს სიახლეები, გარდაქმნის და ახალ შინაარსს სძენს მას. ნაშრომში თავდაპირველად მითითებულია ამ საკითხის კვლევის მნიშვნელობა. როგორც მიუთითებენ, ფოლკლორული მასალა ერის სულის, მსოფლმხედველობისა და იდეოლოგიის გამომხატველია და მწერლის მისდამი მიდგომაში მჟღავნდება შემოქმედის ნიჭი და ალღო. სანამ უშუალოდ ვაჟა-ფშაველას ფოლკლორულ მასალასთან მიმართებაზე იქნება სუაბარი, მანამდე ნაშრომში განხილულია ფოლკლორისა და ლიტერატურის ურთიერთობის მნიშვნელობა, რომლის შესწავლის დროსაც რამდენიმე საკითხი ისმევა: რა როლი ითამაშა ეროვნულმა ზეპირსიტყვიერებამ ჩვენი ლიტერატურის შექმნაში, რა გზით ვითარდებოდა მწერლობისა და ხალხური პოეზიის ურთიერთობა, როგორაა შესული ფოლკლორული ელემენტები ხელოვანთა შემოქმედებაში? უკანასკნელი ჩვენი თემის გარკვევისათვის არსებითია. ნაშრომში განხილულია ვაჟა-ფშაველას მიდგომა ფოლკლორულ მასალასთან: როგორც ვიცით, იგი თავდაპირველად კრებდა და აგროვებდა ზეპირსიტყვიერების ნიმუშებს, მოგვიანებით კი საკმაო მასალა აღმოაჩნდა დაკვირვებისათვის და შემოქმედებითად გადამუშავებისათვის. პირველ თავში, „ვაჟა-ფშაველას თხზულებების ხალხური წყაროების საკითხი“, განხილულია ვაჟას შემოქმედების ფოლკლორი წყაროები, რომელსაც თავად ასახელებს წერილში „კრიტიკა ბ. იპ. ვართაგავასი“, ასევე დასახელებულია აკ. შანიძის წიგნის „ხევსურული პოეზიის“ მიხედვით შესაძლო ფოლკლორული წყაროები. განხილულია ვაჟას თანამედროვე კრიტიკოსთა და შემდგომი დროის მკვლევართა მოსაზრებები მწერლის ფოლკლორთან მიმართების საკითხზე. სწორი და მართებული დასკვნების გამოსატანად, მოყვანილია არამართებული და ხანდახან არაკომპეტენტური მოსაზრებებიც. ნაშრომში ცალკე თავადაა გამოყოფილი საკითხი ხალხური წყაროების ვაჟასეული გადამუშავების, მათში შეტანილი ცვლილებების თვისობრივი შინაარსის, მხატვრული აზრის შესახებ, რაც არის პირობა ვაჟას შემოქმედებით საიდულმლოებებთან კიდევ უფრო მიახლოებისა. ნაშრომის მესამე თავში განხილულია ვაჟა-ფშაველას პოემათა შემოქმედებითი ისტორია იმის ნათელსაყოფად, რომ პოეტი ყოველთვის ინდივიდუალური შემოქმედებისთვის დამახასიათებელ ნიშნებს ამჟღავნებს, მიუხედავად ფოკლორულ მასალასთან პოემათა სიახლოვისა თუ სიშორისა.