ფარული საგამოძიებო მოქმედებები და პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა

Abstract

Criminal law has the most intensive relation to the human rights, that why it needs to be regulated well to avoid retributive justice. Secret investigative actions has direct link to the right of privacy, that why according to the Georgian constitution such kind of intervention is allowed only with legitimate aims. Modern Georgian society has very sensitive fillings about some type of secret investigative actions such are secret eavesdropping and recording of phone conversations. In 2012 there was almost 29000 unlawfully recorded phone conversations which where spread by the internet, such kind of action raised the felling of protest in people. In 2014 NGO’s started civil campaign named as “It’s about you, we are still recorded,” by this time In the parliament of the Georgia represented legislative package of laws, which were intended to minimize number of unlawful secret investigative actions. The main aim was to defend human rights and right of privacy. The main research in this publication is about positive and negative sides of legislative changes. The most important part of this research is about decision of Georgian constitutional court which was taken in 14.04.2016. This decision played turning role to defend human rights. The right of privacy can’t be defended without effective mechanisms which controls secret investigative actions. In this publication is research about positive and negative sides of control mechanisms. The discussion and analyze practice of the constitutional court helped to find out problem and the ways of its solution.

სისხლის სამართალი, როგორც ადამიანის უფლებებთან შემხებლობაში მყოფი ყველაზე მწვავე სფერო, საჭიროებს სათანადო რეგულირებას, რათა არ მოხდეს ადამიანის ძირითად უფლებებში გაუმართლებელი ჩარევა. ფარული საგამოძიბო მოქმედებები პირდაპირაა დაკავშირებული პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლების შეზღუდვასთან, თუმცაღა დასაშვებია კონსტიტუციით გათვალისწინებული ლეგიტიმური მიზნის მისაღწევად. ფარული საგმოძიებო მოქმედების ისეთი სახე როგორიცაა სატელეფონო კომუნიკაციის ფარული მიყურადება და ჩაწერა მტკივნეულად აღიქმება საზოგადოების მხრიდან და განსაკუთრებული ყურადღების ქვეშაა. 2012 წელს უკანონოდ მოპოვებული სატალეფონო კომუნიკაციის დაახლოებით 29 000 მდე ჩანაწერი გავრცელდა ინტერნეტით, რამაც გამოიწვია საზოგადოების პროტესტი, არასამთავრობო ორგანიზაციების გააქტიურება, რომელთაც 2014 წლიდან დაიწყეს კამპანია - ,,ეს შენ გეხება“ ,,ისევ გვისმენენ’’. პარლამენტში საკანონმდებლო ცვლილებების პაკეტი წარადგინეს, რათა აღმოფხვრილიყო უკანონო მოსმენის შესაძლებლობა და ამ პერიოდიდან დღემდე მიმდინარეობს კანონმდებლობის დახვეწა, რომ მაქსიმალურად იყოს დაცული ადამიანის პირადი ცხოვრება გაუმართლებელი და უკანონო ჩარევისგან. ნაშრომში მიმოხლილულია განხორცილებული საკანონმდებლო ცვლილებების დადებითი და უარყოფითი მხარეები, განსაკუთრებული ყურადღებაა გამახვილებული საკონსტიტუციო სასამართლოს 2016 წლის 14 ააპრილის N625 გადაწყვეტილებაზე, რომელმაც გარდამტეხი როლი შეასრულა ადამიანის უფლებების დასაცავად. ადამიანის პირადი ცხოვრება ფარული საგამოძიებო მოქმედებების განხორციელებისას სათანადოდ ვერ იქნება დაცული თუ არ იარსებებს ეფექტური კონტროლის მექანიზმები. ნაშრომში განხილულია კონტროლის მექანიზმების დადებითი და უარყოფითი მხარეები. საკონსტიტუციო სასამართლოს და ადამიანის უფლებათა სასამართლოს პრაქტიკის განხილვამ ხელი შეუწყო პრობლემების გამოკვეთას და გადაჭრის გზების მოძიებას.