დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანისა და გასაჩივრების თავისებურებანი

Abstract

სამოქალაქო ურთიერთობებში დარღვეული უფლების, დარღვეული ბალანსის აღდგენის მიზნით მართლმსაჯულების განხორციელების უფლება აქვთ საერთო სასამართლოებს საქართველოს სახელით. სამოქალაქო პროცესის მონაწილეს აქვს გონივრული მოლოდინი, რომ მართლმსაჯულების განხორციელებისას დაცული იქნება პირის უფლებების, პატივისა და ღირსებისადმი პატივისცემა. დაცული იქნება კანონიერება, როგორც სამართლებრივი სახელმწიფოს ფუნქციონირების ერთ-ერთი უმთავრესი პირობა. დღეს არსებული საპროცესო კანონმდებლობა იცნობს სასამართლოს მიერ დაუსწრებელი გადაწყვეტილების მიღების შესაძლებლობას ერთი მხარის წინააღმდეგ საქმის არსებითი განხილვის, წარმოდგენილი მტკიცებულებების გამოკვლევისა და მხარეთა მოსაზრებების მოსმენის გარეშე. დაუსწრებელი გადაწყვეტილება საპროცესო კანონმდებლობის ერთ-ერთი საყურადღებო და ამასთან სადავო ინსტიტუტია. დაუსწრებელი გადაწყვეტილების ინსტიტუტის შემოღების მთავარ მიზანს წარმოადგენდა შეჯიბრობითობის პრინციპის განხორციელება, მხარეთა პასუხისმგებლობის და ცნობიერების ამაღლება მათ მიერ განხორციელებულ საპროცესო მოქმედებებზე თუ უმოქმედობებზე, დავების გადაწყვეტის დაჩქარება და სასამართლო სისტემის განტვირთავა. თუმცა, პრაქტიკაში აღმოჩნდა, რომ აღნიშნული ინსტიტუტი სრულად ვერ ამართლებს დაკისრებულ ამოცანებს. წინამდებარე ნაშრომში განხილულია დაუსწრებელი გადაწყვეტილების თეორიული და პრაქტიკული პრობლემები, მათი შედარებითი ანალიზი და გარკვეულწილად მათი გადაჭრის გზები.

Common courts have the right to administer justice on behalf of Georgia to restore the violated rights in civil relations and restore the disturbed balance. A participant in a civil proceeding has a reasonable expectation that justice will be administered due regard to the rights, honor, and dignity of the person. The rule of law will be respected as one of the main conditions of the functioning of the rule of law. The current procedural law recognizes the possibility of a court decision in absentia without a substantive hearing of the case against one party, examination of the evidence presented, and hearing the opinions of the parties. A default judgment is one of the most important and controversial institutions of procedural law. The main purpose of introducing the institution of default judgment was to implement the principle of adversarial proceedings, to raise the responsibility and awareness of the parties to their procedural actions or omissions, to accelerate the resolution of disputes, and to relieve the judiciary. However, in practice, it turned out that the mentioned institution could not fully execute the assigned tasks. The present paper discusses the theoretical and practical problems of default judgment, their comparative analysis, and, to some extent, the ways to solve them.