სემანტიკური ცვლილებების მექანიზმის პარამეტრები ინგლისური, სპარსული და რუსული ენების ინდოევროპული წარმოშობის საბაზისო ლექსიკაში

Abstract

The present research is a diachronic and interdisciplinary study of the mechanisms of the semantic change in 119 basic English, Persian and Russian words of Indo-European origin. Specifically, it has different facets, employs a number of approaches and incorporates various disciplines including etymological studies, lexicology and semasiology. The primary objective of the research is the investigation and identification of the mechanisms of the semantic change and their frequency in the selected Indo-European vocabulary present in English, Persian and Russian vocabulary. This will facilitate reaching the second goal of the research that is the identification of regularities and tendencies of semantic changes in the given data. The third range of objectives of the research concerns the motivation and causes of the semantic changes (both internally or externally). One of the lateral objectives of the research is the comparison of the results in terms of the frequent mechanisms of the semantic change in each of the three languages.

წინამდებარე დისერტაცია წარმოადგენს ბაზისური, ინდოევროპული ძირის მქონე ინგლისური, სპარსული და რუსული ლექსიკის სემანტიკური ცვლილებების მექანიზმებისა და მიზეზების დიაქრონიულ შესწავლას. კვლევა, რომელიც კომპლექსური და, გარკვეულწილად, ინტერდისციპლინური ხასიათისაა, ეყრდნობა რამდენიმე დარგის, კერძოდ, ეტიმოლოგიის, ლექსიკოლოგიისა და სემასიოლოგია-სემანტიკის მეთოდიკასა და აპარატს. მისი თეორიული ღირებულებაა ის, რომ იგი, სემასიოლოგიური აპარატისა და კონკრეტულ სიტყვა-ფორმის სემანტიკურ სტრუქტურაზე დაყრდნობით, იკვლევს ინდო-ევროპული წარმომავლობის 119 ინგლისური, სპარსული და რუსული საბაზისო ლექსიკური ერთეულის სემანტიკურ სტრუქტურას მათში სემანტიკური ძვრებისა და მნიშვნელობის ცვლის რაგვარობისა და მნიშვნელობის ევოლუციის თვალსაზრისით. დასახელებული მიზნის დროს გამოვლენილი პრაქტიკული მაჩვენებლების გარდა, კვლევა ასევე ითვალისწინებს სემანტიკური ცვლილებების გამომწვევი შიდალინგვისტური და ექსტრალინგვისტური მიზეზების გამოვლენასა და შესწავლას ისტორიული ლექსიკოლოგიის მეთოდოლოგიაზე დაყრდნობით. დისერტაციაში მიღებულია საინტერესო დასკვნები, ხოლო კვლევის მეთოდიკა შეიძლება გამოდგეს ექსტრალინგვისტური სამყაროს მოვლენების ანალიზისათვის.