უთემისნიშნო ზმნები ზემოიმერულში

Abstract

The theme of the Master Thesis is ,,Verbs without theme signs in Zemoimeruli’’. The theme of the verb in Georgian literature is called to the type of root, that is common for the rows of the I and II series. In the history of the literary language the verb has undergone significant changes: in different types of verbs the theme was complicated, simplified, there was alternation of the theme signs. This situation was interestingly reflected in Zemoimeruli speech. The study of this issue will raise many questions in Zemoimeruli and we think that the answers will bring some light in this difficult and interesting issue. We have discussed two groups of verbs without theme signs: one theme verbs and verbs, which change the root. The tendency of form development is similar in these two groups - it refers to the formation of the forms of the present, as well as the relationship between the forms of the present and the continuous, or the production of the I supposed. The fact is: Zemoimeruli speech gives a very interesting material to study the theme of the verb. The obtained conclusions can be important for the history of study this issue, in general, and in particular in relation to the events related to the relevant topic in other dialects.

სამაგისტრო ნაშრომის თემა არის „უთემისნიშნო ზმნები ზემოიმერულში“. ზმნის თემა ქართულ საენათმეცნიერო ლიტერატურაში ეწოდება ფუძის სახეობას, რომელიც საერთოა I და II სერიის მწკრივთათვის. სალიტერატურო ენის ისტორიის მანძილზე ზმნის თემამ მნიშვნელოვანი ცვლილებები განიცადა: სხვადასხვა ტიპის ზმნებში მოხდა თემის გართულება, გამარტივება, თემის ნიშანთა მონაცვლეობა. ეს ვითარება საინტერესოდ აისახა ზემოიმერულ მეტყველებაში. ამ საკითხის შესწავლა ზემოიმერულში მრავალ კითხვას აღძრავს და, ვფიქრობთ, ჩვენ მიერ შეძლებისდაგვარად გაცემული პასუხები ამ რთულ და საინტერესო საკითხში გარკვეულ სინათლეს შეიტანს. უთემისნიშნო ზმნების ორი ჯგუფი განვიხილეთ: ერთთემიანები და ფუძედრეკადი ზმნები. ფორმობრივი განვითარების ტენდენცია ორივე ამ ჯგუფში ერთგვარია − ეს ეხება როგორც აწმყოს ფორმათა წარმოებას, ისე აწმყოსა და უწყვეტლის ფორმათა ურთიერთმიმართებასა თუ I თურმეობითის წარმოებას. ფაქტია: ზემოიმერული მეტყველება ზმნის თემის საკითხის შესწავლაში ძალიან საინტერესო მასალას გვაწვდის. მიღებული დასკვნები შეიძლება მნიშვნელოვანი გამოდგეს ამ საკითხის შესწავლის ისტორიისათვის, ზოგადად, და, კერძოდ, სხვა დიალექტებში მიმდინარე შესაბამის თემასთან დაკავშირებულ მოვლენებთან მიმართებით.