წალკის წყალსაცავის თანამედროვე მდგომარეობა

Abstract

Tsalka water reservoir is one of the most important water reservoirs in Georgia, it is seasonal and the function of two hydro electric reserviors and Khramah 1 and Khramah 2 depends on it. The assessment of the modern regime of Tsalka water reservoir is very actual for these hydro electric reserviors. The work deals with the current hydrological processes in the Tsalka reservoir as well as on the environmental impacts. The work also deals with the geographical and geological condition of the atrum, Tributaries, recreational use of the territories. The water reservoir temperature regime, adjacent geochemical landscapes adjacent to agroecosystems, water quality, water quality formation conditions and peculiarities of its determinants are also considered. The new methods of preservation, regulation and forecasting of water reservoirs provide a practical solution to the problems of rational and complex use of water reservoirs. The goal of this is to study the complexly Tsalka water reservoir to protect the environment and maintain ecological balance.

საქართველოს მდინარეები, რომელთაც ახასიათებთ გაზაფხულსა და ზაფხულის პირველ ნახევარში წყალდიდობა, ხოლო წლის დანარჩენ პერიოდში წყალმცირობა, იწვევსელექტროენერგიის წარმოების სეზონურობას, რაც არასასურველია მომხმარებლებისათვის.ასეთ ჰიდროელექტროსადგურებს მიეკუთვნება ზაჰესი, რიონჰესი და სხვები, რომლებიც შემოდგომა-ზამთრის პერიოდში ელექტროენერგიით მოთხოვნას ვერ უზრუნველყოფდა,ამიტომ, 1929-1930 წლებში მდინარე ქცია-ხრამის აუზში მოწყობილ იქნა მთელი რიგისამეცნიერო-კვლევითი ექსპედიციები, რომლებმაც მოახდინეს მდინარის აუზის ბუნებრივიპირობების შესწავლა, ხეობის ინსტრუმენტალური აგეგმვა, მოეწყო ჰიდროლოგიურიდაკვირვების ადგილები, შეისწავლეს მდინარის წყლიანობის რეჟიმი და ჰიდროენერგეტიკულიმახასიათებლები, რომლის საფუძველზე 1932 წელს დამტკიცდა წალკის წყალსაცავისა დახრამის პირველი ჰიდროელექტროსადგურის პროექტი. ნაშრომში განხილულია წალკის წყალსაცავის შექმნის პერიოდიდან დღემდე მიმდინარეპროცესები, მისი მდებარეობა, საზღვრები, გეოგრაფიული და გეოლოგიური მდგომარეობა,მასში შემავალი მდინარეების დახასიათება, რეკრეაციული მნიშვნელობა და მისი თანამედროვემდგომარეობა. განხილულია აგრეთვე, წყალსაცავის ტემპერატურული რეჟიმი, მიმდებარე აგროეკოსისტემების ნიადაგურ-გეოქიმიური ლანდშაფტი, წყლის ხარისხი, წყლის ხარისხისფორმირების პირობები, მისი განმსაზღვრელი ფაქტორების რთული თავისებურებანი. მოცემულია წყალსაცავის წყლის ხარისხის შენარჩუნების, რეგულირებისა და პროგნოზირების მეთოდები, რომელიც ხელს უწყობს წყალსაცავის რაციონალურ და კომპლექსურგამოყენებასთან დაკავშირებული პრობლემების პრაქტიკულ გადაწყვეტას. ყოველივე ამისმიზანია წალკის წყალსაცავის შესწავლა, რათა დავიცვათ გარემო და შევინარჩუნოთეკოლოგიური წონასწორობა.