კეთილსინდისიერების პრინციპის მნიშვნელობა და მოლაპარაკების მონაწილის ბრალი წინასახელშეკრულებო ეტაპზე

Abstract

წინასახელშეკრულებო ბრალის - Culpa in contrahendo-ს სამართლებრივი ინსტიტუტი რომის სამართლიდან მოყოლებული დღემდე არ კარგავს აქტუალობას და თანამედროვე სამართლებრივ სივრცეში გარკვეული სახელცვლილებით მკვიდრდება. თავისუფალი საბაზრო ეკონომიკის პირობებში, სადაც კერძო ავტონომიის პრიმატი განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს, რის საფუძველზეც სამოქალაქო ბრუნვის მონაწილეები ნების თავისუფალი გამოვლენის შედეგად თავად განსაზღვრავენ იმ სამართალურთიერთობის შინაარსს, რომლის სამართალსუბიექტობაც თვითონ სურთ, ჩვეული დამახასიათებელი რისკი და თანმდევი მოვლენაა ერთის ეკონომიკური „ბატონობა“ მეორეზე. ეკონომიკური წინსვლის პარალელურად, საზოგადოების განვითარებასთან ერთად იცვლება, იქმნება და ვითარდება ახალი სამართლებრივი კონსტრუქციები, რომელთა საჭიროებაც ობიექტური რეალობით არის ნაკარნახევი. შესაბამისად, თანამედროვე მზარდი კაპიტალიზმის ეპოქაში სულ უფრო და უფრო კომპლექსური ხდება სამართლებრივი ურთიერთობები, რაც ადეკვატური საკანონმდებლო მოწესრიგების უზრუნველყოფას მოითხოვს. სწორედ კომპლექსური და გრძელვადიანი ბიზნეს-ტრანზაქციებისა თუ მომხმარებელთა, როგორც სამართალურთიერთობის „სუსტი მხარის“, დაცვის ღირსი განსაკუთრებული ინტერესის არსებობის შედეგია წინასახელშეკრულებო ეტაპზე სამოქალაქო ბრუნვის მონაწილეების შესაბამისი დამცავი სამართლებრივი მექანიზმების შექმნის აქტუალურობის საკითხი. შესაბამისად, culpa in contrahendo-ს სამართლებრივი კონსტრუქცია ჩამოყალიბდა, როგორც ნდობისა და კეთილსინდისიერების პრინციპზე დამყარებული სამოქალაქო ურთიერთობა, სადაც არსებითი მნიშვნელობა მოლაპარაკების მონაწილე პირთა მიერ ერთმანეთის კანონით დაცულ სამართლებრივ სიკეთეთა მიმართ განსაკუთრებული გულისხმიერებით დამოკიდებულებასა და პატივისცემას ენიჭება, რაც ისევ და ისევ კეთილსინდისიერებას, როგორც მაღალზნეობრივ და ეთიკურ სამართლებრივ პრინციპს უკავშირდება.