საბიუჯეტო მოწყობა და ფისკალური დეცენტრალიზაციის მაკროეკონომიკური პრობლემები

Abstract

Strengthening local government and increasing the level of decentralization is a challenge that will develop the democratic process and the inclusive economic growth that is the fundamental goal of Georgia's long-term social-economic development strategy "Georgia 2020". Therefore, increasing the level of decentralization is the priority reform of every single country. The purpose of this paper is to prove the need of fiscal decentralization, assessment of the quality, seek for new ways to improve the current situation, analysis of resource allocation and other recent reforms and its impact on different municipalities of Georgia. The subject of this study is the various macroeconomic problems that prevent the effective implementation of fiscal decentralization, and the object of this study - each level of the government, including local government units and executive government bodies. The main results of this study can be summarized as follows: the level of fiscal decentralization revenue-wise is the lowest, while tax-wise its characterized by the highest estimates, VAT rules is an important step towards the fiscal decentralization, but along with the VAT rules it’s important to implement reforms that stimulate the economic activities and support the cooperation between municipalities.

ადგილობრივი თვითმმართველობის გაძლიერება და დეცენტრალიზაციის გაღრმავება არის გამოწვევა, რომლის შედეგი დემოკრატიული პროცესების განვითარება და ინკლუზიური ეკონომიკური ზრდის მიღწევა იქნება, რაც საქართველოს გრძელვადიანი სოციალურ-ეკონომიკური განვითარების სტრატეგიის „საქართველო 2020“ -ის ფუნდამენტური მიზანია. ამიტომ დეცენტრალიზაციის ხარისხის ამაღლება ყველა ქვეყნის პრიორიტეტულ რეფორმებში გვხვდება. წარმოდგენილი ნაშრომის მიზანია, ფისკალური დეცენტრალიზაციის გაღრმავების აუცილებლობის დასაბუთება, მისი ხარისხის შეფასება, მოცემული ვითარების გაუმჯობესების გზების ძიება, რესურსების განაწილებისა და სხვა ბოლოდროინდელი რეფორმების ანალიზი და გავლენა საქართველოს მუნიციპალიტეტთა მდგომარეობაზე. კვლევის საგანია ის მაკროეკონომიკური პრობლემები, რომლებიც ხელს უშლის ფისკალური დეცენტრალიზაციის ეფექტიან განხორციელებას, ხოლო ობიექტი - მმართველობის თითოეული დონე, მათ შორის, ადგილობრივი თვითმმართველი ერთეულები და ცენტრალური სახელისუფლებო ორგანოები. ნაშრომის ძირითადი შედეგები კი შეგვიძლია შემდეგნაირად ჩამოვაყალიბოთ: საქართველოს ფისკლური დეცენტრალიზაციის ხარისხი შემოსავლების კუთხით ყველაზე დაბალი, ხოლო საგადასახადო კუთხით ყველაზე მაღალი მონაცემით ხასიათდება, დღგ წესი მნიშვნელოვანი ნაბიჯია ფისკალური დეცენტრალიზაციისაკენ, თუმცა დღგ წესთან ერთად აუცილებლად უნდა დაინერგოს ეკონომიკური აქტივობის მასტიმულირებელი რეფორმები და ხელი უნდა შეეწყოს მუნიციპალური თანამშროლობის განვითარებას.