კერამიკული წარმოების სტანდარტები გრაკლიან გორაზე

Abstract

The work is an attempt to define the ceramic production standards on Grakliani Gora, in the Late Bronze - Early Iron Age and in the Achaemenid Period. To achieve this purpose, it’s used ceramic materials from the settlement and from the necropolis. Namely, the units that are more or less completely preserved and allow to determine the size of the vessel. The volume is taken as the main object of the research, since the existence of volume units in the society speaks a lot of things about its level of development. Along with the volume, there are defined other metric features of each vessel. Certain groups of the vessels are separated according to their morphological characteristics and the general statistical data is included in addition. There is an attempt to establish some regularities. Based on the analysis of the data, we can assume if there were defined standards of ceramic production on the Grakliani Gora in the given periods of time and what is the connection between the standards of this two periods. Also it will help us to see, if there are common signs with the known standards of neighboring regions. All these things will assist to clarify the development level of population of Grakliani Gora and in general the Eastern Georgia. The importance of this paper is determined by the rarity of this type of researches in the Georgian Archaeology. Therefore, many of the issues, related to the economic and cultural development of the population living on the territory of Eastern Georgia in the given periods, remain unrevealed.

ნაშრომი წარმოადგენს გრაკლიან გორაზე არსებული კერამიკული წარმოების სტანდარტების დადგენის მცდელობას, გვიან ბრინჯაო - ადრე რკინის ხანასა და აქემენიდურ პერიოდში. აღნიშნული მიზნის მისაღწევად გამოყენებულია, როგორც ნამოსახლარის, ასევე სამაროვნის ტერიტორიაზე მოპოვებული კერამიკული მასალა. კერძოდ ის ერთეულები, რომლებიც მეტ-ნაკლებად მთლიანი სახით არის შემორჩენილი და ჭურჭლის მოცულობის დადგენის საშუალებას იძლევა. სწორედ მოცულობაა აღებული მთავარ საკვლევ ობიექტად, ვინაიდან მოცულობის დადგენილი ერთეულების არსებობა საზოგადოებაში, უკვე ბევრ რამეზე მეტყველებს და მისი განვითარების მაღალ დონეზე მიუთითებს. მოცულობასთან ერთად განსაზღვრულია თითოეული ჭურჭლის სხვა მეტრული მახასიათებლებიც. განხილულია მათი მორფოლოგიური მახასიათებლები, რის მიხედვითაც გამოყოფილია გარკვეული ჯგუფები. აგრეთვე მოცემულია ზოგადი სტატისტიკური მონაცემები. არის მცდელობა გარკვეული კანონზომიერების დადგენისა. აღნიშნული მონაცემების ანალიზის საფუძველზე შეგვიძლია გამოვთქვათ ვარაუდი, არსებობდა თუ არა დროის მოცემულ მონაკვეთებში გრაკლიან გორაზე კერამიკული წარმოების განსაზღვრული სტანდარტები და თუ რა კავშირშია ამ ორი პერიოდის სტანდარტი ერთმანეთთან. ასევე, ავლენს თუ არა ისინი საერთო ნიშნებს მეზობელ რეგიონებში დამკვიდრებულ სტანდარტებთან. ეს ყველაფერი დაგვეხმარება დავინახოთ განვითარების რამდენად მაღალ საფეხურზე იდგა გრაკლიანი გორისა და ზოგადად აღმოსავლეთ საქართველოს მოსახლეობა აღნიშნულ პერიოდში. ნაშრომის აქტუალობას აგრეთვე განსაზღვრავს ისიც, რომ მსგავსი მიმართულებით კვლევა ქართულ არქეოლოგიაში არ ჩატარებულა. რის გამოც, მოცემულ პერიოდებში,აღმოსავლეთ საქართველოს ტერიტორიაზე მცხოვრები მოსახლეობის ეკონომიკურ და კულტურულ განვითარებასთან მიმართებაში არსებული ბევრი საკითხი დღემდე შეუსწავლელი რჩება.