უცხოეთში განათლება-მიღებული ქართველი სტუდენტების ინტეგრაცია საქართველოს შრომით ბაზარზე

Abstract

More and more students around the world are pursuing their education abroad. Number of students getting education from abroad is increasing in Georgia as well. The goal of this study is to research integration of Georgian students who studied abroad into Georgian labor market. Following objectives are set for this research: 1. Study reasons behind students’ motives to pursue education abroad 2. Study labor or internship experience gained by students while studying abroad 3. Study reasons behinds intentions to return to Georgia. 4. Study the barriers that Georgian students who studied abroad are facing on the Georgian labor market and how are they dealing with these obstacles. In accordance to the listed objectives, following hypotheses have been proposed: 1. one of the main motives for Georgian young adults to continue their education abroad should be urge to get new experience and better education, with the perspective of better job opportunities 2. Georgian students should have also received labor experience via internships or other channels, in addition to the traditional education gained abroad 3. The main rationale behind Georgian students returning to the homeland should be expectation of better employment in Georgia 4. Georgian students returning to homeland should be experiencing reverse cultural shock while adapting to Georgian job environment. Data was gathered from 8 group interviews, where respondents were BA or MA holders, who received their education since 2005 in Europe and the U.S in four of the following fields: Law, Business and economics, humanities and STEM. In addition, two in depth interviews were conducted with professionals, who assist Georgian students to studying abroad. The results of the research have demonstrated that: 1. the main motivating factor for students to study abroad is urge for new experiences as well as desire to get a better quality education for better job opportunities in the future. 2. Majority of BA students have either undergone internships of have had paid jobs. Nearly none of the MA students have had the similar experience. 3. The main motives for returning home, were associated with the difficulties of staying abroad in regards to visa regulations 4. Students returning to Georgia on the first stage are facing challenges while adapting to Georgian labor market, but after a while majority of them who stay in Georgia, are able to find satisfactory jobs.

მსოფლიოს მასშტაბით, სულ მეტი და მეტი სტუდენტი ეუფლება უმაღლეს განათლებას საზღვარგარეთ. საქართველოშიც გაზრდილია უცხოეთში განათლება-მიღებული ადამიანების რიცხვი. მრავალ კვლევაზე დაყრდნობით, არსებობს კორელაცია განათლებასა და დასაქმებას შორის, შესაბამისად ნაშრომის მიზანია ვიკვლიოთ უცხოეთში განათლება მიღებული სტუდენტების ინტეგრაცია საქართველოს შრომით ბაზარზე. აღნიშნული მიზნის შესაბამისად, დასახულია ოთხი ამოცანა: 1. სტუდენტების უცხოეთში წასვლის მიზეზების კვლევა 2. უცხოეთში მიღებული განათლების და შრომითი გამოცდილების კვლევა 3. საქართველოში დაბრუნების მიზეზების კვლევა 4. საქართველოს შრომით ბაზართან ინტეგრაციისას წამოჭრილი სირთულეების და მათთან გამკლავების საშუალებების კვლევა. ამოცანების შესაბამისად, შემუშავებულია შემდეგი ჰიპოთეზები: 1. ახალი გამოცდილებების მიღების სურვილი და პრესტიჟული სასწავლებლის დიპლომი ქართველი სტუდენტების უცხოეთში წასვლის ერთ-ერთი მთავარი მოტივი უნდა იყოს. 2. ქართველ სტუდენტებს, აკადემიური გამოცდილების გარდა, უცხოეთში უნდა ჰქონდეთ მიღებული შრომითი გამოცდილებაც. 3. ქართველი სტუდენტების საქართველოში დაბრუნების ძირითად განმაპირობებელ ფაქტორს, საქართველოში კარგად დასაქმების მოლოდინი წარმოადგენს 4. უცხოეთიდან საქართველოში დაბრუნებული ქართველი სტუდენტები განიცდიან კულტურულ შოკს საქართველოს შრომით ბაზარზე ადაპტაციისას, რადგან მათი სტანდარტები და მოლოდინები, თავდაპირველ ეტაპზე მაინც, ნაკლებად შეესაბამება საქართველოს შრომით ბაზარზე არსებულ რეალობას. მონაცემები შეგროვდა რვა ჯგუფური ინტერვიუს მეშვეობით, სადაც გამოიკითხა ბაკალავრის და მაგისტრის ხარისხის მფლობელი 22 ადამიანი, რომელმაც 2005 წლის შემდეგ განათლება ამერიკაში და ევროპაში მიიღო შემდეგი ოთხი მიმართულებით: იურიდიული, ბიზნესი და ეკონომიკა, ჰუმანიტარული და STEM. დამატებით, ორი ჩაღრმავებული ინტერვიუ ჩატარდა იმ ადამიანებთან რომლებიც ეხმარებიან ქართველ სტუდენტებს მიიღონ განათლება უცხოეთში. როგორც კვლევამ აჩვენა: 1. ქართველი სტუდენტებისათვის უცხოეთში სწავლების ძირითადი მოტივია: ახალი გამოცდილების მიღების სურვილი, წნეხი სოციალური გარემოდან და უკეთესი ხარისხის განათლების მიღების სურვილი, მომავალში უკეთესი დასაქმების პერსპექტივით. 2. ბაკალავრის დონეზე, სტუდენტების უმრავლესობამ გაირა სტაჟირება ან იმუშავა ანაზღაურებად სამუშაოზე. მაგისტრატურის დონეზე თითქმის არავის გაუკეთებია სტაჟირება და არც ანაზღაურებად სამსახურში უმუშავია, დროის სიმწირის გამო. 3. სამშობლოში დაბრუნების ძირითადი მოტივი იყო უცხოეთში დარჩენის სირთულე, ვიზის პრობლემის გამო 4. საქართველოში დაბრუნებული სტუდენტები, თავდაპირველ ეტაპზე აწყდებიან საქართველოს შრომით ბაზარზე ადაპტაციის სირთულეებს, რომელიც დაკავშირებულია კულტურულ შოკთან და სოციალური კაპიტალის ნაკლებობასთან. გარკვეული დროის გასვლის შემდეგ, ისინი ადაპტირდებიან საქართველოს შრომითი ბაზრის გარემოსთან და უმეტეს შემთხვევაში პოულობენ თავისთვის საინტერესო სამსახურს, თუმცა ამისთვის ხშირ შემთხვევაში თამასის დაწევა უხდებათ.