ანგარიშსწორებაში „სვიფტი“, „ფედვაიერი“ და „რეიტერის“ საინფორმაციო სისტემა, საქართველოში რეალურ დროში გადარიცხვები RTGS (სს „ენერგოპრო ჯორჯია“-ს მაგალითზე)

Abstract

There are various settlement systems in the world that play a crucial role in developing international trade and full value functioning. Among them global is SWIFT, except that it itself is a payment system, it also serves as a base for other systems. FedWire and CHIPS are particularly important in the payment systems in dollars, and in the EUR - TARGET and EURO1. Reuters is one of the leading positions in information systems. Besides that, it distributes various financial information, it also possesses instruments for the perfect functioning of financial markets. At the real-time transfers RTGS is an individual reflection in a continuous process of payments. At the real-time transfer reduces overall risk, since inter-bank payments are usually real-time during the day and not only at the end of the day. The important fact is that the Georgian payment system is integrated into the SWIFT system and it is built on the same principles as the world's leading payment systems. In recent years it has evolved significantly, which is important for a developing country like Georgia. In the work the payment system in Georgia is discussed on example of JSC “ENERGO-PRO Georgia”, one of the largest companies. The company, using its own scale, uses all the resources and ability necessary to effectively manage payments. However, the research showed that there is still some incompatibility between the payment system standards and the company's payment methods.

მსოფლიოში არსებობს სხვადასხვა ანგარიშსწორების სისტემები, რომლებიც გადამწყვეტ როლს თამაშობენ საერთაშორისო ვაჭრობის განვითარებასა და სრულფასოვნად ფუნქციონირებაში. მათ შორის გლობალურია SWIFT, გარდა იმისა, რომ იგი თავად არის ანგარიშსწორების სისტემა, ის ასევე წარმოადგენს ბაზას სხვა სისტემებისთვისაც. დოლარში ანგარიშსწორების სისტემებიდან განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია FedWire და CHIPS, ხოლო ევროში - TARGET და EURO1. საინფორმაციო სისტემების მიმართულებით ერთერთი წამყვანი პოზიცია უკავია რეიტერს. რეალურ დროში გადარიცხვები RTGS არის გადახდების ინდივიადუალურად ასახვის უწყვეტი პროცესი. რეალურ დროში გადარიცხვა ამცირებს საერთო სავარაუდო რისკს, რადგან ბანკთაშორისი ანგარიშსწორება, როგორც წესი, რეალურ დროში ხდება დღის განმავლობაში და არა მხოლოდ დღის ბოლოს. მნიშვნელოვანი ფაქტია, რომ საქართველოს საგადახდო სისტემა ინტეგრირებულია სვიფტის სისტემაში და იგი იმავე პრინციპებზეა აგებული, როგორზეც მსოფლიოს წამყვანი საგადახდო სისტემები. ბოლო წლებში იგი საგრძნობლად განვითარდა, რაც მნიშვნელოვანია ისეთი განვითარებადი ქვეყნისთვის, როგორიც საქართველოა. საქართველოში არსებული საგადახდო სისტემა ნაშრომში ერთ-ერთი უმსხვილესი კომპანიის სს „ენერგო-პრო ჯორჯია“-ს მაგალითზეა წამოდგენილი. კომპანია, საკუთარი მასშტაბებიდან გამომდინარე, ფართოდ იყენებს ანგარიშსწორების ეფექტურად განხორციელებისთვის საჭირო ყველა რესურსს და შესაძლებლობას. თუმცა, კვლევამ აჩვენა, რომ მაინც არსებობს გარკვეული შეუთავსებლობა ანგარიშსწორების სისტემის სტანდარტებსა და კომპანიის ანგარიშსწორეის მეთოდებს შორის.