ინგლისურენოვანი კომპიუტერული ტერმინების სემანტიკისთვის

Abstract

XX საუკუნის მეორე ნახევრიდან დაწყებულმა კომპიუტერული ტექნოლოგიების მზარდმა განვითარებამ გაამდიდრა ინგლისური ენა (რომელიც, თამამად შეიძლება ითქვას, კომპიუტერის ძირითადი ენაა) მრავალი ლექსიკური ერთეულით, ტერმინით, რომლებიც, როგორც სპეციალური ლიტერატურის შესწავლამ გვიჩვენა, ლინგვისტური თვალსაზრისით ნაკლებად არის შესწავლილი. შესაბამისად, ნაშრომის ძირითადი მიზნებია: 1. შეისწავლოს კომპიუტერთან ასოცირებული ლექსიკური ერთეულების ეტიმოლოგია და მათი სემანტიკა; 2. დაადგინოს თუ რა და როგორი სემანტიკური ცვლილებები განიცადა საწყისმა ლექსიკურმა ერთეულმა კომპიუტერულ ტერმინად გადაქცევის პროცესში; 3. განსაზღვროს ინგლისური ენისთვის დამახასიათებელი სიტყვათწარმოების პრინციპები, რომლებიც უდევს საფუძვლად სხვადასხვა კომპიუტერულ ტერმინს; 4. განიხილოს კომპიუტერული ტერმინები კოგნიტიური ლინგვისტიკის თვალსაზრისით; 5. გამოავლინოს კომპიუტერულ ტერმინთა დისკურსში გამოყენების სპეციფიკა. ნაშრომის თეორიულ და მეთოდოლოგიურ საფუძველს ქმნის: ლექსიკური სემანტიკა, კოგნიტიური ლინგვისტიკა, ასევე, ნაშრომები კომპიუტერულ ტექნოლოგიებზე. ემპირიული მასალა მოპოვებულია ავტორიტეტული ლექსიკონებიდან, ასევე, წერილობითი და ზეპირმეტყველებითი დისკურსის სხვადასხვა ჟანრის ნიმუშებიდან. კვლევისას გამოყენებულ იქნა სიტყვის კომპონენტური, მორფოლოგიური, კონტექსტუალური, კოგნიტიური ანალიზის მეთოდები. ნაშრომის სიახლე მდგომარეობს შემდგომში: 1. ინგლისურენოვანი კომპიუტერული ტერმინები შესწავლილ იქნა მორფოლოგიური და სემანტიკური თვალსაზრისით; 2. ტერმინები განხილულ იქნა პარადიგმატულ და სინტაგმატურ ჭრილში; 3. დადგენილია ლექსიკური ერთეულების სემანტიკური ცვლილებები კომპიუტერულ ტერმინად გადაქცევის პროცესში; 4. გამოვლენილ იქნა კონცეპტუალური მეტაფორები, რომლებიც აღნიშნულ ტერმინებს უდევს საფუძვლად; 5. წარმოდგენილ იქნა კომპიუტერულ ტერმინთა ქმნადობის რთული პროცესი.

The relevance of the topic is determined by the fact that the growing development of computer technologies starting from the second half of the 20th century has enriched the English language (which can be considered the main language of computer terminology) with numerous computer-related lexical items that are quite understudied linguistically. As a result, the following are the study's primary objectives: 1. To investigate the etymology and semantics of computer-related lexical items; 2. To ascertain what and what kind of semantic modifications the basic lexical unit underwent throughout the process of becoming a computer word; 3. To identify the principles of word formation that are unique to the English language and serve as the foundation for numerous computer words; 4. To explore computer terms from the perspectives of cognitive linguistics; 5. To reveal some peculiarities of the usage of computer terms in discourse. Lexical semantics, cognitive linguistics, and computer technology work provide the theoretical and methodological foundation of the study. The empirical data came from authoratitive dictionaries as well as samples of various genres of written and spoken speech. The componential, morphological, contextual, and cognitive analysis methodologies have been employed in the research. The scientific novelty of the research is as follows: 1. English computer terms were studied from morphological and semantic perspectives; 2. The terms were analyzed paradigmatically and syntagmatically; 3. The types of semantic change evidenced in the coinage process of computer terms were revealed; 4. Conceptual metaphors underlying the terms under consideration have been identified; 5. The complex process of creating computer terms have been presented.