თხილის ჯიშ „ანაკლიურის“ ბიოლოგიური და აგროტექნოლოგიური თავისებურებების შესწავლა აჭარის პირობებში

Abstract

როგორც ვიცით კაკლოვნ კულტურებს შორის, თხილის მცენარე თავისი ეკონომიური მნიშვნელობით დიდ ინტერესს იწვევდა და დღესაც ყურადღების ცენტრშია, რასაც უპირველეს ყოვლისა განაპირობებს მისი ნაყოფის მრავალმხრივი გამოყენება, რომლის გადამუშავების შედეგად მიღებული პროდუქტები ფართოდაა ცნობილი. მათ კვებით ღირებულებას განსაზღვრავს ნედლეულში ცხიმების, ცილების, ბიოაქტიურ ნივთიერებათა შემცველობა, რომელიც იცვლება მცენარის ჯიშის, ადგილმდებარეობის, ნიადაგურ-კლიმატური პირობების მიხედვით. ამ მხრივ ერთ-ერთ მნიშვნელოვან რენტაბელურ და პერსპექტიულ კულტურას წარმოადგენს თხილის ჯიში ანაკლიური, რომელიც ძირითადად გავრცელებულია სამეგრელო - გურიის რეგიონში, მაგრამ მისი მოყვანა შესაძლებელია აჭარის პირობებშიც, როგორც ერთ-ერთი მღალმოსავლიანი თხილის ჯიში. ნაშრომში განხილულია თხილის ჯიში ანაკლიურის ბიომორფოლოგიური მახასიათებლები, მისი მოვლა-მოყვანის თავისებურებანი, ფენოლოგიური დაკვირვების შედეგები, ძირითადი სარეველები, მავნებელ - დაავადებები და მათ წინააღმდეგ ბრძოლის ეფექტური ღონისძიებები. კვლევის სიახლე, სპეციფიკურობა და ორიგინალობა განპირობებულია იმით, რომ ჩვენს მიერ პირველად ქობულეთის პირობებში შესწავლილია თხილი „ანაკლიურის“ მცენარის ზრდა-განვითარების და მოვლა-მოყვანის თავისებურებანი. დადგენილია აღნიშნულ საცდელ-საკოლექციო ნაკვეთში არსებული თხილის პლანტაციებში, ანაკლიურის მოვლა-მოყვანისა და ვეგეტაციური განვითარების მახასიათებლები.

As is known, among the edible nuts culutres, Hazel plant has aroused great interest because of its economic importance. It is in the centre of attention till nowerdays, which is because of the versatile usage of its fruit. There are many well-known products produced as a result of processing hazelnut. Their nutritional value is determined by the level of fat, protein and bioactive compounds in the raw material. The value changes according to the type, location, soil and climate conditions of the plant. Anakliuri is the hazelnut breed that is one of the profitable and perspective cultures and is native to Samegrelo-Guria regions, but it can be cultivated under Ajarian region conditions as well as one of the highest yielding hazelnut breed. In the thesis is discussed biomorphological features and planting-growing characteristics of hazelnut breed Anakliuri, results of phenological studies, common weeds, diseases and effective methods of fighting against them. The innovation and the originality of the research is due to the fact that we studied pacularities of growth-development and care-cultivation of hazelnut „Anakliuri” for the first time under Kobuleti conditions. The characteristics of care-cultivation and vegetation development of the hazelnut breed „Anakliuri” has been established on the experimental land of hazelnut plantations