გადასახადების ადმინისტრირების ძირითადი ასპექტები საქართველოში და სხვა ქვეყნებში

Abstract

As you know, one of the most important issues for any country is the administration of taxes. The urgency of this problem stems from the proper and effective functioning of the state. Because, it is fundamental to the socio-economic growth of the country and the development of the country in general. The main goal of tax administration is to create an attractive and favorable tax environment for the private sector and foreign investment, as well as for starting and developing a business. To this end, the problems identified in the tax administration process are simplicated by tax administration, harmonization of tax legislation with EU legislation, and refinement of tax legislation. It is a great challenge for all countries to create and operate a tax system that is maxmally tailored to the interests of taxpayers. This is one of the most effective subjects in the economic processes in the country. That is why tax administration has always been a topic of discussion for economic scientists, business associations and taxpayers directly. Every country needs to create an optimal tax system that will have multiple goals and will be tailored not only to budget formation of tax legislation, but also to the interests of business and taxpayers. The purpose of the master's aim is to understand the role of taxes for the socio-economic development of the country, the history of its origin from ancient times to the present and how it functions in Georgia. This paper describes many of the reasons why taxes have become one of the essential elements for the country. Originally where it became necessary to create and formulate a tax, also how and with what people from the old period paid their taxes, and what was the name of this taxes. As well as the it’s interesting the structure of the tax, was it necessary to pay and what kind of role it played in the country’s economic issues. In addition, the paper discusses the Soviet tax system, as well as the aftermath issues from Georgia's independence. And the most important part is the period after 2004, when a number of reforms were implemented to improve the tax system in force at that time. Not surprice, that the taxes play an important role in stabilization for the country's economy. Without its existence, it is impossible to manage the country and their function, because of it through the taxes wich we pay to the government, we receive many important social or infrastructural conditions. Clearly this means that the taxes we pay will be return indirectly to all taxpayers. In addition, the most important part of the paper is tax policy in Georgia and in other countries. What kind of tax policy exists, whether it is liberal and whether it is tailored to the interests of taxpayers. For this purpose, the paper discusses the information on the administration of taxes in different countries, how foreign citizens pay their taxes and how optimal is it. Also, which country has the highest taxes and what conditions are created for it. One of the main and important issues of the paper is the tax system of Georgia set by "Estonian model", which is also called the preferential model, because it has a great advantage over other tax systems and is maximally tailored to the interests of taxpayers. Why it became necessary to introduce this model in our country and how it works today.

მოგეხსენებათ, რომ ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი საკითხია ნებისმიერი ქვეყნისთვის გადასახადების ადმინისტრირება. ამ პრობლემის აქტუალურობა სწორედ, სახელმწიფოს სწორი და ეფექტური ფუნქციონირებიდან გამომდინარეობს. ვინაიდან, იგი ფუნდამეტური ხასიათის მატარებელია ქვეყნის სოციალურ-ეკონომიკური გაზრდის კუთხით და ზოგადად ქვეყნის განვითარებისათვის. გადასახადების ადმინისტრირების ძირითად მიზანს წარმოადგენს კერძო სექტორისა და უცხოური ინვესტირებისთვის, ასევე ბიზნესის დაწყების და განვითარებისთვის, მიმზიდველი და ხელსაყრელი საგადასახადო გარემოს შექმნა. ამ მიზნით, საგადასახადო ადმინისტრირების პრცესში გამოვლენილი პრობლემების გათვალსწინებით ხორციელდება გადასახადების ადმინისტრირების გამარტივება, საგადასახადო კანომდებლობის ჰარმონიზაცია ევროკავშირის კანონმდებლობასთან და საგადასახადო კანონმდებლობის დახვეწა. სწორედ რომ ყველა ქვეყნისთვის დიდი გამოწვევაა ისეთი საგადასახადო სისტემის შექმნა და ფუნქციონირება, რომელიც მაქსიმალურად მორგებული იქნება გადამხდელების ინეტრესებზე. აღნიშნული ერთ-ერთ ყველაზე ეფექტურ საგანს წარმოადგენს ქვყენაში მიმდინარე ეკონომიკურ პროცესებში. სწორედ, ამიტომ გადასახადების ადმინისტრირება ყოველთვის განხილვის თემა იყო ეკონომიკური მეცნიერთათვის, ბიზნესთა ასოციაციებისათვის და უშუალოდ გადასახადის გადამხდელთათვის. ყველა ქვეყანამ უნდა შექმნას ისეთი ოპტიმალური საგადასახადო სისტემა, რომელსაც მრავალიმიზანი ექნება და მორგებული იქნება, არა მხოლოდ ბიუჯეტის ფორმირებისათვის, არამედ ბიზნესისა და გადამხდელების ინტერესებისათვის. სამაგისტრო ნაშრომის შესრულების მიზანს წარმოადგენს გამოკვლევა იმისა თუ რამხელა როლი აქვს გადასახადებს ქყვენის სოციალურ-ეკონომიკური განვითარებისთვის, მისი წარმოშობის ისტორია უძველესი პერიოდიდან დღემდე და როგორ ფუნქციონირებს იგი საქართველოში. სწორედ, ნაშრომში აღწერილია გადასახადის გაჩენის შესახებ მრავალი ცნობა, თუ რატომ გახდა გადასახადი ქვეყნის ერთ-ერთი აუცილებელი ელმეენტი. თავდაპირველად სად გახდა საჭირო გადასახადის შექმნა და ჩამოყალიბება, როგორ და რითი იხდიდა ძველი პერიოდის ადამიანები გადასახადებს და რა ერქვა იმ დროში მას. ასევე, როგორი სტრუქტურა არსებობდა გადასახადის, რაში სჭირდებოდათ და აღნიშნულს რა როლი ქონდა ქვყენის ეკონომიკური ფუნციონირებისათვის. გარდა ამისა, ნაშრომში განხილულია საბჭოური საგადასახადო სისტემა, ასევე საქართველოს დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდგომ. ხოლო უმნიშვნელოვანი ნაწილი კი არის, 2004 წლის შემდგომ პერიოდი, რადგან მთელი რიგი რეფორმები განხორციელდა, რათა მოწესრიგებულიყო და გაუმჯობესებულიყო იმ დროისთვის მოქმედი საგადასახადო სისტემა. გასაკვირი არაა ის ფაქტი, რომ გადასახადებს მნიშვნელოვანი როლი უჭირავს ქვეყნის ეკონომიკის სტაბილურობაში. მისი არსებობის გარეშე შეუძლებელია ქვეყნის მართვა და ფუნქციონირება, რადგან, სწორედ ჩვენ მიერ გადახდილი გადასახადების მეშვეობით ვიღებთ ბევრ მნიშვნელოვან სოციალურ თუ ინფრასტრუქტურულ პირობებს. ცალსახად ეს გულისხმობს იმას, რომ ჩვენ მიერ გადახდილი გადასახადები გვიბრუნდება ირიბად ყველა გადასახადის გადამხდელს. გარდა ამისა, ნაშრომის უმნიშვნელოვანესი ნაწილია საგადასახადო პოლიტიკა საქართველოში და სხვა ქვეყნებში. როგორი საგადასახადო პოლიტიკა არსებობს, ლიბერალურია თუ არა იგი და მორგებულია თუ არა გადამხდლეების ინტერესებზე. სწორედ ამისათვის ნაშრომში განხილულია სხვადასხვა ქვეყნის გადასახადების ადმინისტრირების შესახებ ცნობები, თუ როგორ იხდიან უცხო ქვეყნის მოქალაქეები კუთვნილ გადასახადებს და რამდენად ოპტიმალურია იგი. ასევე, რომელ ქვეყანაშია ყველაზე მაღალი გადასახადები და რა პიროებია ამისთვის შექმნილი. ნაშრომის ერთ-ერთი ძირითადი და მნიშვნელოვანი საკითხია საქართველოს საგადასახადო სისტემა ე.წ “ესტონური მოდელი” რომელსაც შეღავათიან მოდელსაც უწოდებენ, რადგან სწორედ, რომ დიდი უპირატესობით სარგებლობს იგი, სხვა საგადასახადო სისტემებთან შედარებით და მაქსიმალურადაა მორგებული გადასახადის გადამხდელთა ინტერესებზე. რატომ გახდა საჭირო აღნიშნული მოდელის შემოღება ჩვენს ქვეყანაში და როგორ ფუნქციონირებს დღეს იგი.