2003 წლის ერაყის ომი – ბუშის ადმინისტრაციის გადაწყვეტილების ცენტრალური ფაქტორები და მათი ახსნა რეალისტური პერსპექტივიდან

Abstract

Conducted research has one main objective: to disperse the ambiguity which still appears around the Iraq War (2003). Since 2003, after the beginning of Operation Enduring Freedom, multiple authors wrote the books and papers about reasons and explanations of the Iraq War. But, in my opinion, majority of these works were characterized by superficiality. I haven’t read a paper which would fill the gap and put this conflict into the adequate context of international relations theory. On this basis, I believe that my reasearch will be serious contribution in understanding of this confrontation. And also, it will make the attempt to bring the practical side of the US foreign policy towards the Middle East to light. Research question is the following: Why did George W. Bush’s administration make decision to invade Iraq in 2003? Consequently, the hypothesis is the following: The decision to invade Iraq in 2003 was made because of 3 central reasons/factors: 1. Doubts that Saddam Hussein’s Iraq had WMD capabilities; 2. Cooperation of Saddam Hussein with terrorists; 3. Neutralization of the threat of Iran. To explain the hypothesis I’ll use the theory of international relations – Realism, which gives the special emphasis to security of the state in international environment. Iraq War still is debated among scholars as a starting point of the massive events in the Middle East – Arab Spring, Syrian Civil War, etc. Consequently, the adequate understanding of the conflict still keeps its relevance.

ნაშრომის მიზანია გაფანტოს ის ბუნდოვანება, რომელიც ერაყის ომის გარშემოა შექმნილი. 2003 წლიდან, ერაყის ომის დაწყებიდან მოყოლებული ძალიან ბევრი დაწერილა და თქმულა ომის მიზეზებსა და მათ ახსნაზე, თუმცა, ჩემი აზრით, ნაშრომების უმრავლესობას ზედაპირულობა და ზედმეტი იდეოლოგიზირება ახლავს თან. პრაქტიკულად არ ვიცნობ ნაშრომს, რომელიც საერთაშორისო ურთიერთობების თეორიული მიმართულებით სწორ კონტექსტში სვამს ერაყის ომის დაწყების მიღმა არსებულ მიზეზებსა და ცენტრალურ ფაქტორებს. სწორედ ამიტომაც ვთვლი, რომ ეს კვლევა სერიოზული კონტრიბუცია იქნება როგორც კონკრეტულად ამ კონფლიქტის ადეკვატურად აღქმისათვის, ისე ზოგადად, რეგიონის მიმართ ამერიკის შეერთებული შტატების დამოკიდებულების გასაცნობიერებლად. ნაშრომის საკვლევი კითხვაა – რატომ მიიღო 2003 წელს აშშ–ის ხელისუფლებაში მყოფმა ბუშის ადმინისტრაციამ ერაყში შეჭრის გადაწყვეტილება? ხოლო ჰიპოთეზა მდგომარეობს შემდეგში – ერაყის ომის (2003) დაწყების გადაწყვეტილების მიღება განაპირობა სამმა ცენტრალურმა ფაქტორმა: 1. ეჭვი, რომ ერაყს გააჩნდა მასობრივი განადგურების იარაღი; 2. სადამ ჰუსეინის თანამშრომლობა ტერორისტებთან; 3. ირანული საფრთხის ნეიტრალიზება. ნაშრომის ჰიპოთეზის ასახსნელად გამოვიყენებ საერთაშორისო ურთიერთობების რეალისტური თეორიის ჩარჩოს, რომელიც განსაკუთრებულ მნიშვნელობას ანიჭებს სახელმწიფოს უსაფრთხოებას საერთაშორისო ანარქიულ გარემოში. ერაყის ომი დღემდე რჩება განხილვის თემად, როგორც საწყისი წერტილი ახლო აღმოსავლეთში შემდგომში განვითარებული მოვლენებისა და არეულობებისა. შესაბამისად, ამ კონფლიქტის სწორად ახსნა და გაგება თანამედროვეობისთვისაც აქტუალურია.