Kochloshvili, NinoNinoKochloshviliკოჭლოშვილი, ნინონინოკოჭლოშვილი2025-02-242025-02-242023-04-29https://openscience.ge/handle/1/7927დავით თურდოსპირელის მინიატურები, მიუხედავად მცირე პროზისთვის დამახასითებელი მკაცრი კანონიკისა, არა მხოლოდ მწერლის სულიერ სამყაროში გვახედებს და მისი სუბიექტური განცდების თანაზიარს გვხდის, არამედ მთელი რიგი სიცხადით წარმოაჩენს მწერლის თანადროულ ეპოქალურ პრობლემებს. დავით თურდოსპირელი ადრეული ასაკიდან ჩაერთო აქტიურ საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ ცხოვრებაში, ჯერ კიდევ სემინარიაში სწავლის პერიოდში რედაქტორობდა ლიტერატურულპუბლიცისტურ ჟურნალს „ჩვენი დროშა“ და ალმანახს „პირველი ტალღა“. ჟანდარმერია ყურადღებით ადევნებდა თვალყურს ახალგაზრდა მწერლის საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ ნაბიჯებს. დავით თურდოსპირელის მინიატურული პროზა მრავალმხრივ ეხმიანება მეოცე საუკუნის დასაწყისის ქართველთა ისტორიულ-პოლიტიკურ თუ კულტურულ-საზოგადოებრივ ყოფას. მწერალს ქვეყანაში განვითარებულმა ისტორიულ-პოლიტიკურმა მოვლენებმა სათქმელის შენიღბვის სხვადასხვა გზისკენ უბიძგა. რიგ შემთხვევაში თუ შეფარვით ცდილობდა უფლებააყრილი ქვეყნისთვის გზა ხსნისა ეჩვენებინა, რიგ შემთხვევაში კი თითქმის ერთი და იმავე სათაურით აბსოლუტურად განსხვავებული შინაარსის ნაწარმოებებს ქმნიდა. მინიატურაში „მჭკნარის ფოთლებთან“ შეფარვით განმჟღავნებული ურვის მიზეზი უთუოდ მწერლის თანადროული ყოფითაა გამოწვეული. 1916 წლით დათარიღებულ მინიატურაში „სიყვარული“ ერთ შეხედვით სიყვარულის ფილოსოფიის მაძიებელი, ქვეყნიერების დასაბამიდან დღემდე მისი მატიანისა რომ ვერაფერი გაუგია რა, თავისუფლების ხიბლით ტკობისა და მონობის ბორკილების დასამასხვრევად თავგანწირული ბრძოლისიკენ მოუწოდებს მკითხველს. დავით თურდოსპირელის ავტოგრაფებზე მუშაობამ მწერლის შემოქმედებითი პროცესისთვის დამახასიათებელი არაერთი ნიუანსი გამოკვეთა. რაც განსაკუთრებით დამახასიათებელია მისი ხელნაწერებისთვის, რომლებიც ძირითადად შავი ავტოგრაფებია და ნათლად გვიჩვენებს მწერლის შემოქმედებითი მუშაობის პროცესს, ავტორის მიერ ხელმოწერილი და დაუთარიღებელია. ვფიქრობთ, მწერალი შეგნებულად არ ათარიღებდა თავის ხელნაწერებს. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, მიუხედავად იმისა, რომ თავისი სათქმელის მკითხველამდე მიტანას სხვადასხვა საშუალებებით ცდილობდა, ხელნაწერების დაუთარიღებლობაც, ალბათ, ერთ-ერთი ხერხი იყო თავისუფალი აზრის დასაცავად. დავით თურდოსპირელის მინიატურები, მიუხედავად თავისუფალი აზრის დევნაშევიწროებისა, საინტერესოდ ავლენს მწერლის დამოკიდებულებას თანადოულ ისტორიულპოლიტიკურ ყოფასთან, ამავდროულად ქვეყნის უკეთესი მერმისისთვის ბრძოლის გზებსაც სახავს.Despite the strict canonical description for brief prose, Davit Turdospireli's brief fictional narrative not only give us a glimpse into the spiritual world of the writer and share his subjective feelings, but also clearly present a number of contemporary epochal problems of the writer. Davit Turdospireli was involved in active social and political life from an early age, while still studying at the seminary, he edited the literary and journalistic magazine "Our flag" and the almanac "Pirveli Talva". Gendarmerie carefully followed the socio-political steps of the young writer. Davit Turdospireli's miniature prose echoes in many ways the historical-political and cultural-social existence of Georgians at the beginning of the twentieth century. The historical and political events in the country pushed the writer to different ways of disguising what he had to say. In some cases, he tried to show the way to salvation for the country that had been disenfranchised, and in some cases, he created works with almost the same title and completely different content. The reason for the distress revealed in the miniature by covering it with "withered leaves" is undoubtedly caused by the contemporary presence of the writer. In the miniature dated 1916, "Love", seemingly a searcher of the philosophy of love, who has not heard anything about its annals since the beginning of the world, calls the reader to enjoy the charm of freedom and selfless struggle to break the shackles of slavery. The work on Davit Turdospireli's autographs has revealed a number of nuances characteristic of the writer's creative process. What is especially characteristic of his manuscripts, which are mostly black autographs and clearly show the writer's creative work process, are signed and undated by the author. We think that the writer deliberately did not date his manuscripts. As we have already mentioned, despite the fact that he tried to convey his message to the readers by various means, the undated manuscripts was probably one of the ways to protect free thought. Davit Turdospireli's miniatures, despite the persecution and harassment of free thought, interestingly reveal writer’s attitude to the historical and political existence of the country, at the same time, they also draw crystal paths for a better life of the country.kaდავით თურდოსპირელიქართული მცირე პროზამინიატურაDavit TurdospireliGeorgian short proseminiaturetext::journal::journal article10.52340/tuw.2022.01.35.18