შარაბიძე, თამარSharabidze, Tamarახობაძე, ანაანაახობაძეAkhobadze, AnaAnaAkhobadze2025-03-142025-03-142023https://openscience.ge/handle/1/8200სადისერტაციო კვლევაში მეცნიერულად შესწავლილია ნიკოლოზ ბარათაშვილის ეპოქის ეპისტოლური კომუნიკაციის სპეციფიკა. კვლევა ემყარება თავად ნიკოლოზ ბარათაშვილის პირად და სამსახურებრივ ბარათებსა და ამ წერილებთან სხვადასხვა ნიუანსით დაკავშირებულ გრიგოლ ორბელიანის ეპისტოლეებს. ნაშრომში განსაკუთრებული ყურადღება აქვს დათმობილი იმ წერილებს, რომლებიც ბარათაშვილის პირად ცხოვრებასა და ეპოქის მსოფლმხედველობას უკავშირდება. ცალკე თავად გამოვყოფთ ნიკოლოზ ბარათაშვილის ოფიციალურ-საქმიან დოკუმენტებს. ისინი დაყოფილია დანიშნულების მიხედვით, აღნიშნული და გამოყოფილია ეპოქის ეპისტოლური მემკვიდრეობისათვის დამახასიათებელი ნიშნები. ამ მასალამ ერთგვარად შეავსო მწერლის ეპისტოლური მემკვიდრეობის კვლევა და მოგვცა შედარებით სრული სურათი ნიკოლოზ ბარათაშვილის სამსახურებრივი საქმიანობის, მე-19 საუკუნის პოლიტიკურ-ისტორიული სურათისა და ამ ეპოქის ეპისტოლური კომუნიკაციის სპეციფიკის შესახებ. ამიტომ თითოეული წერილის სხვადასხვა რაკურსით დანახვა და გამოკვლევა არასოდეს სრულდება. ყველა ეპოქას ეპისტოლური კომუნიკაციის განსხვავებული ნიუანსები ახასიათებს. ბარათაშვილის ეპოქის ეპისტოლური ნიმუშების სპეციფიკა წარმოაჩენს მრავალმხრივ და საინტერესო მასალას ამ ეპოქის ისტორიული, პოლიტიკური, კულტურული და მსოფლმხედველობრივი კვლევისთვის. ნიკოლოზ ბარათაშვილის პირადმა წერილებმა ჩვენამდე მცირე რაოდენობით მოაღწია. ამის მიუხედავად, ისინი მაინც ინარჩუნებს დიდ მნიშვნელობას პოეტის პიროვნების, მისი ცხოვრებისა და განსაკუთრებით შემოქმედების შესასწავლად. ეს ნაწერები რომანტიკოსი პოეტისთვის იყო ურთიერთობისა და პრობლემების გაზიარების საშუალება. წერილებში ნიკოლოზ ბარათაშვილი განსაკუთრებით გულღია და უშუალოა. იგი არ არის შეზღუდული არანაირი ჩარჩოთი და გულწრფელად გადმოგვცემს თავის დამოკიდებულებებს ახლობელი ადამიანების, ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებისა და საკუთარი შემოქმედების შესახებ. კვლევის მიზანს წარმოადგენდა ნიკოლოზ ბარათაშვილის ეპოქის ეპისტოლური მემკვიდრეობის სპეციფიკის გამოვლენა. ჩვენი მიზანი იყო აღნიშნულიყო, რა გხვდება ნიკოლოზ ბარათაშვილის ეპისტოლურ მემკვიდრეობაში ეპოქის ეპისტოლური კომუნიკაციისათვის დამახასიათებელ ნიშნებად და რა არის სახელდობრ პოეტის ეპისტოლური მეტყველების სპეციფიკა. კვლევის მეთოდოლოგია შემუშავდა როგორც მსგავსება-განსხვავებების კავშირი ნიკოლოზ ბარათაშვილის ეპისტოლეებსა და ამ ეპოქის სხვა ეპისტოლეებში გამოვლენილ სპეციფიკას შორის. თემის დამუშავებისას გამოყენებულ იქნა ჰერმენევტიკის, კომპარატივისტიკისა და ფენომენოლოგიური კვლევის მეთოდები. კვლევის შედეგად დადგინდა ნიკოლოზ ბარათაშვილის ეპისტოლური დიალოგი ნასაზრდოებია მე-19 საუკუნის ქართული ეპისტოლური დიალოგის ზოგადი მახასიათებლებით, თუმცა მასში ვლინდება სახელდობრ პოეტისეული ნიუანსებიც. პირად წერილებში ნიკოლოზ ბარათაშვილის ეპისტოლეებისა და გრიგოლ ორბელიანის წერილების შედარების საფუძველზე შეგვიძლია დავასკვნათ, რომ ამ ეპოქაში ახლობელთა მოსაკითხად გულღია, ვრცელი წერილებია დამახასიათებელი. წერილის ავტორები ხშირად ხუმრობენ, მოიკითხავენ ახლობლებს და საკომუნიკაციო თემები გრძელდება ერთი წერილიდან მეორეში. ნიკოლოზ ბარათაშვილის ოფიციალურ-საქმიანი წერილები გვიქმნის წარმოდგენას მისი სამსახურებრივი საქმიანობის შესახებ. ვიგებთ, რის კეთება ევალებოდა ნიკოლოზ ბარათაშვილს სამსახურში და რატომ იყო ეს საქმე მისთვის ესოდენ მოსაწყენი და არასასურველი. თუმცათუმცა, , მიუხედავადმიუხედავად იმისაიმისა, , რომრომ ესეს სამუშაოსამუშაო მისთვისმისთვის, , როგორცროგორც შემოქმედიშემოქმედი პიროპიროვნებისათვისვნებისათვის, , სრულიადსრულიად უინტერესოუინტერესო დადა სულისსულის შემხუთველიშემხუთველი საქმეასაქმეა, , ირგვლივირგვლივ არსებულიარსებული მდგომარეობისმდგომარეობის გაგათვალისწინებითვალისწინებითთ მაინცმაინც მუდმივადმუდმივად ცდილობსცდილობს სამსახურშისამსახურში დაწინაურდესდაწინაურდეს. . ბარათაშვილის ეპისტოლურ მემკვიდრეობაში მეტწილად ჭარბობს იუმორისა და მსუბუქი სატირის ნიმუშები. ობიექტის აღწერა-დახასიათებისას იგი განსაკუთრებულად დინჯი და აუღელვებელია. აქ არ იგრძნობა ის ზიზღი და აღშფოთება, რომელიც სატირისთვისაა დამახასიათებელი. პოეტი მიზნად არ ისახავს გამოხატოს აგრესია და უარყოფითად განაწყოს მკითხველი საკუთარი სატირის ობიექტებისადმი. ეპისტოლური ჟანრი ძალიან ახლოს დგას ყოველდღიურ ყოფა-ცხოვრებასთან, ამიტომ, ბუნებრივია, მასში ნათლად აისახება ის წეს-ჩვეულებები, რომლებიც ხალხშია გავრცელებული. ნიკოლოზ ბარათაშვილის წერილები გვაძლევს ძალიან საინტერესო ცნობებს ძველი ქართული ტრადიციული ქორწილის, სტუმარმასპინძლობისა და წმინდა ადგილების მოლოცვის რიტუალების შესახებ. ასეთია ზოგადად მე-19 საუკუნის ეპისტოლური დიალოგის სპეციფიკა და ის ძირითადი თემატიკა, რომელიც ამ ეპოქის ადამიანთა კომუნიკაციის დროს ვლინდებაThe dissertation study studies examines of epistolary communication of the Nikoloz Baratashvili era. The study is based on the personal and official letters of Nikoloz Baratashvili himself and the epistles of Grigol Orbeliani related to various peculiarities associated wih these letters. The paper pays special attention to the letters about Baratashvili's personal life and the worldview of the era. Separately, we will separate the official letters of Nikoloz Baratashvili. They are divided by purpose, noted, and identifed by signs characteristic of the epistolary heredity of the era. This material complemented the study of the writer's epistolary heritage and gave us a relatively complete picture of Nikoloz Baratashvili's work activities, the political and historical landscape of the 19th century, and the specifics of epistolary communication of this era. Therefore, the sight and examination of each letter from a different angle is never complete. Each era is characterized by different peculiarities of epistolary communication. The specifics of the epistolary patterns of the Baratashvili era reveal versatile and interesting materials for examining historical, political, cultural, and worldview aspects of this era. The personal letters of Nikoloz Baratashvili have reached us in small quantities. Nevertheless, they still retain great importance in the study of the poet's personality, his life, and especially creation. These writings were a way for a romantic poet to share relationships and problems. In the letters, Nikoloz Baratashvili is especially open and outright. It is not limited to any framework and frankly conveys its attitudes about loved ones, events in the country, and his own creations. The purpose of the study was to identify the specifics of the epistolary heritage of the Nikoloz Baratashvili era. Our goal was to mention what is found in Nikoloz Baratashvili's epistolary heritage as characteristic of epistolary communication of the era and what are the specifics of the poet's epistolary speech. The methodology of the study was developed as a link of similarities and differences between Nikoloz Baratashvili's epistles and the specifics identified in other epistles of this era. When processing of the topic, the methods of hermeneutics, comparatives, and phenomenological study were used. As a result of the study, the following has been established: that Nikoloz Baratashvili's epistolary dialogue is fed by the general characteristics of the Georgian epistolary dialogue of the 19th century, although it also reveals the specific poetic peculiarities. Based on the comparison of Nikoloz Baratashvili's epistles and Grigol Orbeliani's personal letters, we can conclude that in this era there were open, extensive letters to convey greetings to loved ones. The authors of the letter often joke, send greetings to loved ones, and communication topics continue from letter to letter. Nikoloz Baratashvili's official-business letters give us an idea of his work activities. We learn what Nikoloz Baratashvili was responsible for at work and why this work was so boring and undesirable for him. However, although this work isHowever, although this work is completely unintercompletely uninteresting and esting and unbearableunbearable for him as for him as for for a Creator, he is still constantly trying to get promoted to work given a Creator, he is still constantly trying to get promoted to work given the current situation. the current situation. Baratashvili's epistolary legacy largely prevails in the patterns of humor and light satire. When describing and characterizing the object, he is especially level-headed and imperturbable. There is no feeling of the disgust and indignation characteristic of satire. The poet does not aim at expressing aggression and negatively discouraging the reader with his objects of satire. The epistolary genre is very close to everyday life, therefore, naturally, it clearly reflects the customs that are common among the people. Nikoloz Baratashvili's letters give us very interesting information about the rituals of ancient Georgian traditional weddings, hospitality, and pilgrimage to sacred places. Such are the specifics of the epistolary dialogue of the 19th century and the main theme that manifests itself in human communication of this era.kaნიკოლოზ ბარათაშვილიეპისტოლური მემკვიდრეობამე-19 საუკუნეNikoloz Baratashviliepistolary heritage19th centurytext::thesis::doctoral thesis