გენგიური, ნატონატოგენგიურიGengiuri, NatoNatoGengiuri2025-04-012025-04-012023https://artsmediajournal.tafu.edu.ge/en/%e2%84%963-13-2023_en/https://openscience.ge/handle/1/85081970-იანი წლების ბოლოს, საქართველოს პატარა ქალაქ სენაკში დაიდგა „ხსოვნის კუბი“, როგორც მეორე მსოფლიო ომისადმი მიძღვნილი მემორიალი. მასში გამოვლინდა ომის განსხვავებული, „არასაბჭოური“ ხედვა. სტატიაში ამ დავიწყებულ მონუმენტზე ვამახვილებთ ყურადღებას და განვიხილავთ საბჭოთა, მეორე მსოფლიო ომისადმი მიძღვნილ მემორიალური ქანდაკებების კონტექსტში. ისეთ იდეოლოგიურ ქვეყანაში, როგორიც საბჭოთა კავშირი იყო, ომის თემაც მკაცრად რეგლამენტირებული გახდა. იდეოლოგიურ ხელოვნებაში ომისადმი მიძღვნილი მონუმენტების პრიორიტეტული თემები (გმირი საბჭოთა ჯარისკაცის სახე, გამარჯვების პათოსი, ჰეროიკულობა) საბჭოთა მოდერნიზმის ეპოქის (1960-1980-იანი წლების) ქართულ ქანდაკებაში განსხვავებული აქცენტებით იცვლება (მერაბ ბერძენიშვილის, ელგუჯა ამაშუკელის, გიორგი ოჩიაურის მონუმენტები). ომის ჰეროიკული წარმოჩენა ვაჟა მელიქიშვილის „ხსოვნის კუბში“ ომის, როგორც კატასტროფის გაგებით იცვლება. აქ არა მხოლოდ იდეა და შინაარსი, არამედ გამოსახვაც ახლებურ მხატვრულ ფორმაშია ხორცშესხმული.At the end of the 1970s, The Memory Cube, a memorial commemorating World War II, was erected in the small Georgian town of Senaki. The work betrays an unconventional, non-Soviet vision of war. Our essay focuses on this forgotten monument and views it in the context of Soviet memorial statues dedicated to World War II. In such ideologically oriented countries as the Soviet Union, the priority themes of monuments commemorating war—these including the image of a heroic Soviet soldier, the pathos of war, heroics—were replaced with different accents (in the monuments by Merab Berdzenishvili, Elguja Amashukeli, and Giorgi Ochiauri, for example) in the Georgian sculpture of the Soviet Modernist era of the 1960s-1980s. The heroic understanding of war is eclipsed by the idea of war as a disaster in The Memory Cube by Vazha Melikishvili. Here, besides idea and meaning, the form of expression is brought to life in a novel artistic way.kaვაჟა მელიქიშვილისაბჭოთა მონუმენტებიქართული ქანდაკებახსოვნის კუბისენაკიპოსტსაბჭოთა ხატმებრძოლეობამერაბ ბერძენიშვილიალფრედ ჰრდლიცკაგერჰარდტ ტიმიVazha MelikishviliSoviet monumentsGeorgian sculptureThe Memory CubeSenakipost-Soviet iconoclasmMerab BerdzenishviliAlfred HrdlickaGerhard Timომის დეჰეროიზაცია ქართულ საბჭოთა მოდერნიზმის ეპოქის ქანდაკებაშიDe-Heroicizing War in Sculpture of The Soviet Georgian Modernist Era(ვაჟა მელიქიშვილის „ხსოვნის კუბი“ სენაკში)(Vazha Melikishvili’s “Memory Cube” in Senaki)text::journal::journal articlehttps://doi.org/10.48616/openscience-594