წიგნაძე, შორენაშორენაწიგნაძეTsignadze, ShorenaShorenaTsignadze2025-02-252025-02-252023-10-08https://openscience.ge/handle/1/7980სტატიაში ყურადღება გავამახვილეთ გოდერძი ჩოხელისეულ ფერთა ენობრივ სამყაროზე, ფერის აღმნიშვნელი სიტყვების გრამატიკულ ასპექტებზე, როგორი ტიპის კონსტრუქციით, სიტყვათა როგორი სტრუქტურული ერთეულებით ცდილობს მწერალი ფერთა სამყაროს აღწერას, რომელ სტილისტიკურ საშუალებებს იყენებს მათ გადმოსაცემად. ნაწარმოებებში გვხვდება ფერის აღმნიშვნელი: მარტივი სიტყვები - შავი, თეთრი, მწვანე, ლურჯი, ქერა. წარმოქმნილი - სხვადასხვა მაწარმოებელი აფიქსების საშუალებით. კომპოზოტები: ჩალისფერი, ვარდისფერი, ლანდისფერი, ქალობაბნელი, მტრედისფერი, ყვითელხალათიანი, რძისფერი, მზისფერი, თაგვისფერი, ძაღლისფერი, კურდღლისფერი, მგლისფერი, იისფერი, ტყვიისფერი, რძისფერი, საკმაოდ საინტერესოა მწერლისეული მიერ აღქმული და მკითხველამდე მიტანილი ფერთა ენობრივი სამყაროს ამსახველი ლექსიკა-ფრაზეოლოგია. ამა თუ იმ ფერის უკეთ აღსაქმელად, უფრო ნათლად წარმოსახვისა და ემოციათა ექსპრესიულობისათვის უხვად ვხვდებით ტროპული მეტყველების ნიმუშებს. მათ შორის, აღსანიშნავია შედარება, სადაც ერთ-ერთ კომპონენტად გვხვდება: ზოონიმები: მტრედი, მგელი, თაგვი, ძაღლი, კურდღელი. მცენარეთა (ფლორა) სახელწოდებები: ვარდი, ია, ჩალა. გასტრონომიული ერთეულები: რძისფერი. ციური სხეულები: მზისფერი. შესადარება ასევე გამოხატულია შემდეგი ერთეულები: - ვით, ასეთი/ისეთ, მსგავსი. შედარების გარდა, ტროპული მეტყველებიდან გვხვდება: ეპითეტები, გაპიროვნება, მეტონიმია, ფრაზეოლოგიზმები. ფერის აღმნიშვნელი სიტყვები მწერალთან დასტურდება ნაწარმოების სათაურების შემადგენელ კომპონენტად. რომანში ,,წითელი მგელი“ გვხვდება თეთრი საკუთარი სახელის შემადგენლობაში - თეთრუა. გოდერძო ჩოხელის შემოქმედებაში უარყოფითი კონტექსტის გადმოსაცემად ყველაზე ხშირად გვხვდება შავი ფერი და ზოონიმი მგელი, ხოლო დადებითის დროს - თეთრი. მისი შემოქმედების ენობრივი სამყარო ძირითადად მის ლექსიკა-ფრაზეოლოგიაში ვლინდება, სადაც ვხვდებით დიალექტურ გამოთქმებს. დიალექტური მეტყველება მწერალს აძლევს შესაძლებლობას გამოხატოს პერსონაჟის ფსიქოლოგიური თუ სულიერი განწყობილება. პერსონაჟთა გარემოს, ფლორისა თუ ფაუნის აღწერის დროს კილოური მეტყველებისა და ხალხური ლექსიკა-ფრაზეოლოგის გამოყენებით გოდერძი ჩოხელმა გვიჩვენა მისეული ფერთა პალიტრის ენობრივი სამყარო და ინდივიდუალური სტილიIn the article, we focused on Goderdzi Chokheli's linguistic world of colors. Our study deals with the following: the grammatical aspects of the words denoting color, types of construction; the structural units of words which the writer uses to describe the world of colors, the stylistic devices he uses to convey them. We find various signifiers for colors in the author’ works: Simple (primary) words - black, white, green, blue, fair. Derived – the words created by means of various affixes. Composites: by adding the word ‘color’ to the main word. E.g. straw color, rose color, shadow color, dove color, milk color, sun color, mouse color, dog color, rabbit color, wolf color, violet (color), lead color, yellow-coated. It is quite interesting to observe and study the lexis and phraseology reflecting the linguistic world of colors perceived by the author and then displayed to the reader. There are many figures of speech that are employed by G. Chokheli for better perception and visualization of this or that color and for making emotions more expressive. Among them, we have to mention simile. In similes, one of the components is the following: Zoonyms: dove, wolf, mouse, dog, rabbit; Names of plants (flora): rose, violet, straw; Gastronomic units: milk; Celestial bodies: the sun. Simile is usually comprised of ‘as’, ‘like’. Besides similes, the author employs epithets, personifications, metonymy, phraseologysms. The words denoting colors are also found in the titles of his works. And, the word tetri (meaning ‘white’) with a slight modification which is characteristic of a local dialect is offered as a proper name ‘Tetrua’ in the novel The Red Wolf. In Goderdzi Chokheli’s prose, the color black and the zoonym wolf are usually associated to negative context, while white has a predominantly positive connotation. The linguistic world of his work is mainly conveyed through his vocabulary and phraseology, where we find dialectal expressions. Dialectic speech gives the writer the opportunity to express the psychological or spiritual mood of a protagonist. Goderdzi Chokheli managed to show his readers the linguistic world and individual style of his color palette by using local speech and folk phraseologysms while describing the environment, and also flora and fauna surrounding his characters.kaგოდერძი ჩოხელიფერიტროპული მეტყველებაემოციაექსპრესიაGoderdzi ChokheliColorFigures of speechEmotionExpressiontext::journal::journal article10.52340/idw.2023.42