დოლიძე, ირმაირმადოლიძეDolidze, IrmaIrmaDolidze2025-03-172025-03-172020978-9941-9717-1-6https://openscience.ge/handle/1/8293წიგნში - „ნარკვევბი XIX საუკუნის სათეატრო არქიტექტურის ისტორიიდან“ - ოთხი ნარკვევის სახით წარმოდგენილია უახალესი კვლევები სათეატრო არქიტექტურის ოთხ ნიმუშზე, რომელთაგან სამი დღეს აღარ არსებობს: ტფილისის საზაფხულო თეატრი (1870), ბორჯომის საზაფხულო თეატრი (1895), სათავადაზანურო საადგილმამულო ბანკის თეატრი (1878). გამონაკლისია სოფელ ქვემო მაჩხაანის თეატრი (1897) - ჩვენამდე მოღწეული ერთ-ერთი უძველესი სათეატრო ნაგებობა საქართველოში. XIX საუკუნის II ნახევარში თბილისსა და საქართველოს პროვინციებში აგებული ეს სათეატრო შენობები შესწავლილია არქივებში, სამუზეუმო ფონდებსა და საცავებში მოძიებული გრაფიკული და დოკუმენტური (პროექტები, ჩანახატები, ოფიციალური კორესპონდენცია, ფოტოები და სხვ.) მასალების, მათი იდენტიფიცირებისა და სხავდასხვა წყაროსთან შეჯერების საფუძველზე. სათეატრო ნაგებობათა ისტორიის „რეკონსტრუქცია“, საარქივო მასალებთან ერთად, ეყრდნობა, ასევე, იმდროინდელ პრესას, საცნობარო ხასიათის პერიოდულ გამოცემებს, მოგონებებს და ა.შ. მათი ნაწილი პირველად ქვეყნდება. თბილისის, ბორჯომისა და სოფელ ქვემო მაჩხაანის სათეატრო ნაგებობათა შესწავლა მნიშვნელოვნად აფართოვებს ჩვენს ცოდნას XIX საუკუნის არა მხოლოდ სათეატრო ცხოვრების, არქიტექტურის და, კონკრეტულად, სათეატრო არქიტექტურის შესახებ, არამედ ნათელ წარმოდგენას გვიქმნის იმ პერიოდის საზოგადოებრივ-კულტურული განვითარების დონეზე.In the book “Towards the history of theatre architecture of the 19th century” four latest research articles on the four known examples of theatre architecture are presented. Of these four monuments, three have not survived: The Summer Theatre of Tiflis (1870), The Borjomi Summer Theatre (1895), The Theatre of the Noble Bank in Tiflis (1878). An exception is the Kvemo Machkhaani Village Theatre (1897) - one of the oldest surviving theatre buildings in Georgia. These theatre buildings, built in the second half of the 19th century in Tbilisi and in the Georgian provinces, have been researched on the basis of analysis, identification and comparison with other sources of existing graphic and documentary materials (projects, designs, sketches, official correspondence, photographs, etc.) found in the archives, museum funds and storage chambers. The “reconstruction” of the history of the theatre buildings, together with the archival materials, is based on the press of the time, periodical publications of an informative nature, memoirs, etc. Some of these are published for the first time. The study of the theatre buildings of Tbilisi, Borjomi and the village of Kvemo Machkhaani significantly expands our knowledge not only about theatre life and theatre architecture of the 19th century, but also gives us a clear idea of the level of social and cultural development of that time.kaსაზაფხულო თეატრისათეარო არქიტექტურასათეატრო შენობები XIX საუკუნეშიSummer TheatreTheatre ArchitectureTheatre buildings in the 19th centurytext::book10.48616/openscience-362