ლიდერობა და ორგანიზაციული კულტურა მენეჯმენტის სისტემაში

Abstract

The thesis consists of introduction, three chapters and conclusion. The introduction has standard context. The first chapter of the thesis “Organizational-Methodological Basis of the Leader” includes three sub-chapters: 1. study of a leader phenomenon and Genesis in management system; 2. Modern theories of leadership, leadership types and its influence in formation and development of the organizational culture; 3. Leadership and its impact on the organization's activities. The first chapter of the paper starts with the definition of leadership according to M. Hackman, Q. Johnson, M Johnson, R. Jones, P. Dracker, V Bane. View points of Plato, Machiavelli, Todd, Stogdill, McGregor, Fiddler and Le Bon, Freud are also presented regarding leader qualities, behavior, work style and leadership in general. They all recognize that leader’s qualities and their working style are the effective determinatives of the leadership. However, they all consider a leader and leadership in different aspects. Machiavelli gives advantage to the fear of subordinates towards leader, Todd names physical and emotional endurance of leader in the first place, Fiddler emphasizes on the ability of a leader to form healthy relationships etc. Also it is highlighted that nowadays foreign scientists pay attention not to the leader’s qualities but to his/her reaction in particular existing situation. The same chapter deals with leader types and characteristics. The paper also describes authoritarian, democratic and liberal leaders and aresearch results on characteristics of a leader conducted by Michigan and Ohio (US) universities is applied to the paper. The chapter ends with the representation of leader behavior continuum drawn by Tanenbaumis and t. Schmidt.

სადისერტაციო ნაშრომი შედგება შესავლის, სამი თავის და დასკვნის- გან, ნაშრომის შესავალი სტანდარტული შინაარსისაა. ნაშრომის პირველი თავი - „ლიდერობის თეორიულ-მეთოდოლო- გიური საფუძვლები“ მოიცავს სამ საკითხს. ეს საკითხებია: 1. ლიდერობის ფენომენის შესწავლა და ლიდერობის თეორიების გე- ნეზისი მენეჯმენტის სისტემაში; 2. ლიდერობის თანამედროვე თეორიები, ლიდერის ტიპები და ფუნ- ქციები ორგანიზაციაში; 3. ლიდერობა და მისი გავლენა ორგანიზაციის საქმიანობაზე. ნაშრომის პირველი თავი იწყება მ. ჰეკმანის, ქ. ჯონსონის, მ. ჯონსისა და რ. ჯონსის, ბასის, პ. დრაკერის, ვ. ბენის განმარტებებით ლიდერობაზე. წარმოდგენილია პლატონის, მაკიაველის, ტიდის, სტოგდილის, მაკგრე- გორის, ფიდლერის, ლებონის, ფროიდის, კირკპატრიკისა და ლოკეს და ა.შ შეხედულებები ლიდერის თვისებებზე, ქცევაზე, მუშაობის სტილსა და აგრეთვე ლიდერობაზე, ზოგადად. ყველა ისინი აღიარებენ, რომ ლიდერის თვისებები და მისი მუშაობის სტილი არის ეფექტიანი ლიდერობის დეტერმინანტები, თუმცა, ყველა ისინი ლიდერს და ლიდერობას სხვადა- სხვა ასპექტებით განიხილავენ. მაკიაველი ლიდერის მიმართ დაქვემდე- ბარებულთა შიშს აძლევს უპირატესობას, ტიდი, პირველ რიგში, ლიდერის ფიზიკურ და ემოციურ ამტანობას ასახელებს, ფიდლერი აკეთებს ორიენ- ტაციას ლიდერის უნარზე ჩამოაყალიბოს ჯანსაღი ურთიერთობები და ა. შ. ამ საკითხის განხილვისას ხაზგასმულია ის ფაქტი, რომ დღეს უცხოელი მკვლევარები მეტ ყურადღებას აქცევენ არა ლიდერის თვისებებს, არამედ შექმნილ სიტუაციაში ლიდერის რეაქციას. ნაშრომის ამავე თავში განვიხილეთ ლიდერის თვისებები, მახასი- ათებლები და ლიდერის ტიპები. ნაშრომში დახასიათებულია ავტორიტა- რული, დემოკრატიული და ლიბერალი ლიდერები. არის მსჯელობა მიჩი- განისა და ოჰაიოს (აშშ) უნივერსიტეტებში ლიდერის მახასიათებლებზე ჩა- ტარებულ კვლევების შედეგებზე. ნაშრომის ეს თავი მთავრდება რ. ტანენ- ბაუმის და უ. შმიდტის მიერ შედგენილ ლიდერის ქცევის კონტინიუმის წარმოდგენით. სადისერტაციო ნაშრომის მეორე თავში - „ლიდერობა მართვის სისტე- მაში და მისი გავლენა ორგანიზაციული კულტურის ფორმირებასა და განვითარებაზე“ განხილულია ლიდერობის სპეციფიკა ქართული ბიზნესის მმართველობით საქმიანობაში და ორგანიზაციული კულტურის სოციო- ლოგიური ანალიზი. ლიდერობის სპეციფიკაში გამოკვეთილია საქართვე- ლოს სამი თავისებურება