ფისკალური დეცენტრალიზაციის როლი ადგილობრივი თვითმმარათველობის განვითარებაში

Abstract

Process of decentralization plays important role in development and progress of any country. It gives a hand to base real effective government. When we speak about advantages of decentralization we must notice the special role of fiscal decentralization. Without this component it is impossible to implement real process of decentralization. Fiscal decentralization is defined in science literature like this: To pass the right of managing local finances independently by central to local government. The quality of fiscal decentralization is evaluated by the right to manage independently expenditure and revenues, the ability of cooperation between municipalities and the right to gain grants and loans independently. In spite of this process fiscal decentralization in Georgia has started since 2006 (when local and governmental and estate separated) quality of fiscal decentralization is still on law level in Georgia. Legislation is still problem as well as implementing of fiscal decentralization. Georgia feels lack of making decisions by local government and maintains strict style of central government. The problem that makes politics of decentralization less prioritized is hard economic problems and the status of developing country. Fiscal decentralization plays special role in development of economic of the country and in regional politics. Fiscal decentralization is based on free market principles, creates competitive environment and has positive influence on development of economic.

დეცენტრალიზაციის პროცესი მნიშვნელოვან როლს ასრულებს ნებისმიერი ქვეყნის განვითარებისა და წინსვლის საქმეში. იგი ეფექტური მმართველობის დამკვიდრებას უწყობს ხელს.ხაზი უნდა გაესვას ფისკალური დეცენტრალიზაციის განსაკუთრებულ როლს, რადგან მის გარეშე რეალური დეცენტრალიზაციის პროცესის განხორციელება შეუძლებელია. სამეცნიერო ლიტერატურაში ფისკალური დეცენტრალიზაცია მოიაზრება როგორც დეცენტრალიზაციის პროცესის ერთ-ერთ მნიშვნელოვან კომპონენტი. იგი გულისხმობს ცენტრალური ხელისუფლების მხრიდან ადგილობრივი თვითმმართველობებისთვის ფინანსების ადგილზე განკარგვის უფლების მინიჭებას. ფისკალური დეცენტრალიზაციის ხარისხის შეფასებისას აუცილებელია შეფასდეს მუნიციპალიტეტის შემოსავლების დამოუკიდიებლად განკარგვის უფლებამოსილება, ინტერმუნიციპალური თანამშრომლობის შესაძლებლობები, სესხებისა და გრანტების დამოუკიდებლად მოპოვების უფლება და საჯარო ფინანსებში მოქალაქეთა ჩართულობის მექანიზმები. საქართველოში ფისკალური დეცენტრალიზაციის პროცესი 2006 წლიდან იწყება, როდესაც ადგილობრივი და ცენტრალური ქონება ერთმანეთისგან გაიმიჯნა და მუნიციპალიტეტებს დამოუკიდებელი შემოსავლის წყარო გაუჩნდათ. მიუხედავად იმისა, რომ მას შემდეგ 12 წელი გავიდა, აღნიშნული პროცესი კვლავ უამრავ ხარვეზს შეიცავს. ამ მხრივ პრობლემატურია როგორც საკანონმდებლო ბაზა, ასევე ფინანსური ფედერალიზმის პრაქტიკული განხორციელების პროცესიც. საქართველო მოკლებულია ,,ქვემოდან“ შენების პრინციპებს და დღემდე მკაცრად ცენტრალიზებული მმართველობის სტილს ინარჩუნებს.