სახელმწიფო ვალი და ფისკალური პოლიტიკა

Abstract

Sustainability Fiscal Policy is one of the fundamental factors for achieving macroeconomic stability. Increase in budgetary expenditures, which is taking place in parallel with debt level rising, often leads to anticipation that budgetary consolidation will be necessary to maintain sustainability and solvency in the future: Cutting costs or tax increases to maintain debt stability. Under reasonable financial governance, the state debt can be considered as one of the tools to stimulate economic growth. However, the inefficient governance of the state debt may lead to a crisis rather than economic growth. Therefore, it is important to implement prudential management of public debt to ensure sustainable development of the country. In the first chapter of the work the main macroeconomic theories are discussed in the aspect of negative and positive effects of public debt. The second part examines modern challenges of fiscal sustainability, tools for debt sustainability analysis, and fiscal situation in the Caucasus and Central Asian countries. The third part discusses current state of the internal and external debt trends of the republic of Georgia, medium-term debt management strategy and debt sustainability analysis.

ფისკალური პოლიტიკის მდგრადობა მაკროეკონომიკური სტაბილურობის მიზნის მიღწევის ერთ-ერთი ფუნდამენტური ფაქტორია. საბიუჯეტო ხარჯების ზრდა, რომელიც ვალის აღების პარალელურად მიმდინარეობს, ხშირად აჩენს მოლოდინს, რომ მომავალში მდგარდობის და გადახდისუნარიანობის შესანარჩუნებლად საჭირო იქნება საბიუჯეტო კონსოლიდაცია: ხარჯების შეკვეცა ან გადასახდების ზრდა ვალის სტაბილურობის შესანარჩუნებლად. გონივრული ფინანსური მმართველობის პირობებში, სახელმწიფო ვალი შეიძლება განხილულ იქნეს, როგორც ეკონომიკური ზრდის მასტიმულირებელი ერთ-ერთი ინსტრუმენტი. თუმცა, სახელმწიფო ვალის არაეფექტიანმა მართვამ შესაძლოა ქვეყანა ეკონომიკური ზრდის ნაცვლად კრიზისამდე მიიყვანოს. გამომდინარე აქედან, ქვეყნის მდგრადი განვითარების უზრუნველსაყოფად მნიშვნელოვანია სახელმწიფო ვალის გონივრული მართვა. ნაშრომის პირველ თავში განხილულია ძირითადი მაკროეკონომიკური თეორიები სახელმწიფო ვალთან დაკავშირებით ნეგატიური და პოზიტიური ეფექტების ასპექტში. მეორე ნაწილში განხილულია ფისკალური მდგრადობის თანამედროვე გამოწვევები, ვალის მდგრადობის ანალიზის ინსტრუმენტები და კავკასიისა და ცენტრალური აზიის ქვეყნების ფისკალური მდგომარეობა. მესამე ნაწილში განხილულია საქართველოში არსებული მდგომარეობა სახელმწიფოს შიდა და საგარეო ვალის ტენდენციები, საშუალოვადიანი ვალის მართვის სტრატეგია და ვალის მდგრადობის ანალიზი.